TEMEL FIKRALARI

Hazırlayan:Cengiz Gökşen

 

Temel oğlunu karşısına alarak ona balık türlerini öğretir. Oğlu Temel’e sorar: “Uskumru nedir bobacuğum? ” “Hamsi paluğunun emicesidur. ”

“Peki ya pisi balığu? ”

“O da çedisudur. ”

“Kırlangıç balığu? "

“Hamsinun uçağidur. ”

“Kılıç balığu?”

“Silahıdur. ”

“Peki oyleysa kalkan balığu hamsinin nesidur?”

“Ha o mi, o da savunma pakanidur. ”

“Yau boba sen deyisun ki yani her şey hamsiye bağlidur? ”

“He öyle uşağum, önce hamsi vardu, sonra bir toz bulutu yükseldu. ”

Enis Fosforoğlu

 

**

"Temel ecza dolabında yara bandı buldum. ”

“Eyi oyleysa, gel gavga edelum ”

Fosfor oğlu.

 

**

 *

Temel doktora gitmiş. Çok ağrısı olduğu için önce bir eczacıya uğradığını söylemiş. Doktor:

"Eczacı size ne saçma bir tavsiyede bulunmuştur kim bilir? ” demiş.

Temel:

“Pilenıeyrum, gidin bir doktora görünün, ” dedi...

Temur a, 2000, 41.

 

**

 *

Hakim Temel’e sorar:

"Şurada oturan davacıyı tanıyor musun? Adama ‘pezevenk’ demişsin. ”

"Hayır, tanimayirum oni. Ama pezevenk olduğuni biliyirum. ”

"Herden biliyorsun?”

"Geçen akşam Beyoğlu ’nda sinemadan bi kalbaluk çıktıı, penum da kafam eyi idu. Orada, “ulan pezevenkler” diye bağırdıım. Sadece ha bu adam “bağa mi dedim?” demiş idu. ”

Sırtlı, 1996, 79. .

Hakim kan revan içindeki Temel’e sormuş:

"Aptal dediğin adamı tanıyor musun? ”

"Tanımayirım, ama aptal olduğunu bileyirum. Kahvenin içinde aptal deyince pi pu adam pağa mı söyleyisun diye yanima çeldi. ”

Karahasanoğlu, ty, 88.

 

**

 

Bir Bayburtlu denize girmek için soyunuyormuş. Oradan geçen bir muzip Karadenizli:

"Hop hop hemşerum, denize girmeye utanmay musun?”

Bayburtlu saf saf cevap verir:

"Kardeşim canım denize girmek istedi. ”

Karadenizli:

"Sen çimmek isteyisun, bakalum deniz seni isteyecek mi?

Kardeş, ty, 7.

 

**

 

Temel binanın altıncı katından aşağı düştü. Hemen etrafında bir kalabalık toplandı. Yoldan geçen biri kalabalığı yararak yaralı Temel’in üzerine eğilerek sordu:

"Ne oldu?"

Temel zorlukla konuştu:

"Vallahi pilmeyirum, pen ta şimtu keltum. ”

Bizim T., 1999, 131.

 

**

 

"Temel başını kaşıyacağı zaman ne yapar? ”                                ,

"Önce avcunu kaşıyıp sonra başını sıvazlar. ”

 

**

 *

"Temel ayakkabılarını nasıl bağlar? ”

"Sağ ayağını yüksekçe bir yere koyar sol ayakkabısını, sol ayağını yüksekçe bir yere koyar sağa ayakkabısını bağlar. ’’

 

**

 

Kontrole gelen hastasına Doktor Temel sorar:

“Omizun hâlâ ağriy mi? ”

"Evet doktor bey. ”

“Oyleysa sıcak havli koyacasun. ”

Hasta:

“Ama doktor bey, iki gün önce geldiğimde buz torbası koymamı söylemiştiniz... ” “O içi cün önce idu. Tıpta hiç ilerleme olmayacağ midur?”

Ali Rıza Terzi

İNCE BIYIK

Dursun Temel’e sorar.

“Ula Temel bizim burnumuz uzun da bıyığımuz incedur. Ne dersun?

Temel ciddi biçimde,

“Ula biz önemli şeylerin altını çizerüz da, der.

Nilüfer Geldi

 

**

 

1923 tarihli bir gazetede yayınlanan fıkra:                                     ,

Vaktin sadrazamı tellal çıkartmış. Herif sokak sokak, "Bağdad’a bir haftada gidip gelecek her kim varsa gelsin!... ” diye bağırırmış. Yalnız gitmesi kırk gün süren böyle bir yere bu kadar kısa bir süre için kim istekli olur?.. Böyle olmakla birlikte ertesi gün kapıda biri peyda olmuş.

“Devletlu efendiyi görmek isterim. ” demiş.

Haber vermişler. Kabul etmiş. Sormuş:

"Gider misin?"

"Hayır efendim; ben gidemem. Hatta kardeşim de gidemez.” "Öyle ise niçin geldin?”

"Bu vaziyeti arzetmek için. ”

İkinci fıkra: 1975 yılında İzmir’de Çelik tarafından derlenen metin:

Beş yıldızlı bir otelin sahibi her nasılsa iflasın eşiğine gelmiş. Gazeteye ilen vererek yüz milyon verecek bir ortak aramaya başlamış. Aradan günler geçmiş ama ne gelen varmış ne giden. Patronun dışarıda olduğu bir saatte kapıda başında fötr şapkası, elinde şemsiyesiyle bir Karadenizli görünmüş. Gazetedeki ilanı okuduğunu ve patronla görüşmek istediğini söylemiş. Hemen buyur etmişler, oturtmuşlar, bir yandan patrona haber gönderirken öte yandan kurtarıcılarını ağırlamak için sormuşlar:

"Beyefendi ne içersiniz?”

"Sağ olun içmeyeceğum. Aç kamina dokunayi. ”

"Aman efendim! O ne demek! Lokantamız var ne emrederseniz yaptıralım. ”

Çorbası, etlisi, tatlısı, tuzlusu ile mükellef bir sofra donatılmışlar. Bizim Karadenizli karnını doyurduktan sonra, yanı başında emre amade bekleyen garsona:

"Şimdi bi sade gahve içilir! ” demiş.

Kahveyi getirmişler.

“Bu gaybana sigarasuz gitmeyi! ” demiş.

Derhal sigara ikram etmişler. Tam bu sırada da patron nefes nefese gelmiş. Hoş beşten sonra Karadenizliye:

“Yüz milyonu getirdiniz mi? ” diye sormuş.

Karadenizli:

“Yok gardaşum. Bende o gada para yok! ”

“O zaman niye geldiniz- ”

“Size benden umudunuzi kesun, bende para yok demek içun geldum. ”

 

**

 

 

Temel iş aramaktadır. Gazetede bir ilân görür. İlânda işe başvuracaklardan üniversite mezunu olmaları, iki yabancı dil bilmeleri ve iyi derecede bilgisayar kullanmaları istenmektedir.

Temel gazete elinde iş yerine gider.

Iş yerinde sorarlar:

“Üniversite mezunu musunuz?”

“Yoo. llkokilu zor biturdum. ”

“Peki yabancı dil? ”

“Türkçe’yi zor konuşiyrum.”

“Bilgisayar? ”

“Hiç cörmemişimdıır. ”

“Peki buraya niye geldin?”

Temel:

“A bu iş içüıı bağa cüvenmeyesuz haber vereyum dedum. ”

Ali Rıza Terzi

 

**

 

Sürmeneli bir öğrencim olan Hakan Kanlı sürekli yaz okuluna kalır. Yaz okulundayken, bir hafta sonu eve gidince, babası,

"Sen bu işi baya ciddiye aldun galiba. Ne böyle kış okıysun, yaz okıysıın? ” der.

Hakan Kanlı

İsmini açıklamamızı istemeyen ve Doğu Karadenizli olan Giresun Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinden biri İstanbul’da gezerken farkında olmadan, kırmızı ışıkta karşıdan karşıya geçer.

Orada bulunan polis memuru:

"Beyefendi hayatınızdan bıktınız mı, kırmızı ışıkta geçiyorsunuz ’’ der.

Öğretim üyesi bey hemen,

"Kusura bakmayın memur bey, ben buraların yâbancısıyım ” der.

KTÜ’de bir öğretim görevlisi bozuk telefonu için Teleköm ’a telefon etmiş.

“Benim ... nolu telefonum çalışmıyor, bozuk. Lütfen bunun tamir edilmesini rica edeceğim.

Telekom’dan verilen cevap:

“Beyefendi, bozuk telefonunuzdan bize telefon edin. Biz onun bozuk yerinin nerede olduğunu tespit ederiz.

Kardeş, ty, 91.

 

 

**

 

Temel hastalanmış doktora gitmiş. Doktor,

"Bir hafta boyunca kapıdan dışarı çıkmayacaksın ” demiş.

Temel,                                                                                                ¹

"Tamam, doktor bey ’’ diyerek eve gitmiş.

Temel’in hastalandığını duyan arkadaşı Dursun ziyarete gitmiş. Kapıyı açmış bakmış ki Temel üzerini giyinmiş pencereden dışarıya çıkmaya çalışıyor.

Dursun:

"Kapı dururken niye pencereden dışarı çıkıyorsun ” demiş.

Temel:

"Ula Doktor bağa dedu ki: Bir hafta boyunca kapıdan dışaru çıkmayacaksan. ’’ Tuncay Ayaş

Bir gün dağda gariban bir çoban zengin ağasının yüzlerce koyununu otlatırken yanına birisi yaklaşmış.

Temel:

Hey hemşerim kolay gelsin. Sana burda kaç koyun olduğunu söylersem bana bir koyun verir misin?

Gariban çoban biraz düşünmüş ve aklından "Ulan ben bile burada kaç koyun olduğunu bazen şaşırıyorum bu adam nereden bilecek" demiş.

"Tamam bilirsen al bir tane koyunu götür. ”

Temel:

“Tam 548 koyun var. ”

Çoban:

"Hemşerim doğru bildin. Bir koyunu al götür. Temel gitmiş koyunların arasına dalmış. En irisini sırtlamış götürürken çoban seslenmiş:

"Hey...! Dur bakalım, ben de senin nereli olduğunu bilirsem koyunu geri bırakacak mısın? ”

Temel kabul edince,

“Sen Trabzonlusun. ”

"Peki nereden anladın?”

"548 tane koyun içinden davar köpeğini sırtlayıp götüren Trabzonludan başkası olamaz da ondan. ”

 

**

 

İlyas, Hüseyin ve Temel inatçılık üzerine konuşuyorlarmış. Herkes kendisinin daha inatçı olduğunu ispat etmeye çalışırken, Îlyas:

“Pen peder ilen Kurban payramundan Şeker payramuna kadar dargun durmuşumdur” der.

Hüseyin söze başlar:

“Pizum komşi ilen çit yüzundan kavga etmişizdur. O cün bil cün beş yıldur konişmayrum oninlan. ”

İçlerinde en yaşlı olan Temel duyduklarına gülerek söze başlar:

"Pen pizum Köroğlu ilen gerdek gecesu kavga etmişümdıır. O cün bu cün konişmayrum. ”

îlyas 'la Temel şaşırır ve sorarlar:

"Peçi senin üç çocuğun yok nüdür? Onlar çimdendur? ”

“Dargunuk deduk ya oni pilem somıayrum. ”

Karadeniz Fık., 1983. 14.

 

**

 

İnatçılığı ile tanınan iki Karadenizli ve bir Acem bir araya gelirler. Aralarında "ben hepinizden inadım, benim kadar inat olmaz” şeklinde âdeta bir inatçılık yarışması ve tartışması başlar.

Karadenizliden bir der ki:

"Dün gece geç vakit eve döndüm, kapinun ziline basturn. Karim içerden, ‘Kimsun?’ diye sordu da, inadumdan cevap vermedum ve sabaha kadar kapida bekledunı. ”

İkinci Karadenizli:

"O da ne ki, ben dişçiye gittum da, dişçi ‘hangi dişin ağrıyi?' diye sorduğunda, inadumdan cevap vermedum, bütün dişlerimi çektu. ”

Acem:

"Sizinkiler de bir şey midir? Ben karımla beş yıldır evliyim, bir gece olsun onunla yatmadım. ”

Hemen biri atılır:

“Yahu sen deli mistin? Nasıl olur senin çocuğun var ya?”

"Sen öyle zannedersin. Bendeki inada bakın ki, çocuğun kimden olduğunu bile sormadım. ”                                                                                                         ।

Karadenizli dayanamaz:

"Ula sen hem inatsun, hem de bulunmaz bir gavotsun.¹’’ der.

Hocaoğlu, 1981, 55-56.

 

**

 

Temel ile arkadaşları kahvede çapkınlıklarından bahsediyorlardı. Arkadaşlarından biri Temel’e sorar:

"Senin vücudun ayı gibi çok kıllıymış. ”

Temel durur ve arkadaşına bakarak:

"Ula senun sevgulun de çok boşboğaz ha!"

Kardeş, ty,22.

Temel ile Cemal yıllar sonra karşılaşmışlar, yol üzerinde konuşuyorlardı. Bir ara Cemal ilerden gelen iki kadını göstererek:

"Felaket karımla metresim buraya geliyorlar. "

Temel bir gelen kadınlara baktı bir de arkadaşına:

"Ha uşak sen şaşurdun galiba, olar penum katimla, penum metrestim. ” Alay, 1993, (39).

 

**

 

Temel ve Fadime bahçelerinden topladıkları sebzeleri at arabasına yükleyip pazara satmaya giderken Fadime:

"Temel benim yanağımdan öper misin? "

Temel Fadime'yi yanağından öper. Beş dakika sonra,

"Temel beni öteki yanağımdan da öper misin? ”

Temel bunu da yapar. On dakika sonra Fadime yine,

"Temel benim bacağımı okşar mısın? "

Temel durup Fadime ’nin bacağını okşar. Yine beş dakika sonra Fadime,

"Temel öteki bacağımı da okşar mısın? ” der demez Temel:

"Kız Fadume hıyarlarun üstünden kalk, geç lahanalarun üstünde otur. ”

Kardeş, ty, 96.

 

 

**

 

Temel banliyö treninde giderken yanındaki kadına sorar:

“Bu koku nedir?"

“Arpej Ozmo parfümü. Şişesi on milyon. ”

Bir süre sonra bir pis koku. Kadın Temel’e sorar:

“Bu koku nedir?"

“Tamek kuru fasulye. Kutusu on bin lira. ”

Kardeş, ty, 60.

 

**

 

Temel, kahvede arkadaşları ile sohbet ediyordu. Bir ara:

“Uşaklar, bu sene çay çok bereketli idi. Yaprakları birbirine ulasan Allah’ın ayaklarına erişirdi. ”

Yan masada Temel’in sözlerini duyan imanı efendi:

“Temel, Allah ’ın ayakları olur mu? ’’

Temel:

“Haklısın hocam. Zaten o kadar çay yaprağı da yok. ”

Temel’in Biri 2000, 100.

 

**

 

Temel her kızdığında kendini tutamaz, Allah ‘a küfreder. Arkasından da;

“Allahım, sen beni affet şeytana uydum. ” der.

Yine bir gün Temel aynı şeyi yapmış;

“Allahım affeyle, şeytana uydum. ” der.

Arkasından şeytanın sesi duyulur:

"Yahu arkadaş Allah 'a küfrediyorsun, sonra da suçu benim üstüme atıyorsun. " Kardeş, ty, 50.

 

**

 

 

Temel ile Dursun oturmuş hasret gideriyorlardı. Evli olan Dursun:

Sana şaşıyorum Temel, kasabamızda bu kadar güzel bekar kız varken neden evlenmiyorsun? " diye atıldı.

Temel güldü:

"İçince efkarlanıp evlenmeye karar veriyorum. Bir kızla tanışıyorum, fakat içkili olduğum için kız benimle evlenmek istemiyor. Ayılınca da ben evlenmekten vazgeçiyorum.

Ermiş, 2000, 22-23.

 

**

 

.ROSPÎ UŞAĞI

Temel, İngiliz, Fransız, Alman uçakla seyahat ederlerken, İngiltere’nin üzerinden geçtiklerinde İngiliz

"Ben atlıyorum. Anam kötü yola düşmüş. Onu öldüreceğim. Hava alanında buluşuruz.

Fransa’nın üzerinden geçerken Fransız aynı şekilde söyleyip uçaktan atlar. Almanya’nın üzerinden geçerken aynı şekilde Alman da atlar ve hava alanında buluşurlar. Türkiye’nin üzerinden geçerlerken Temel paraşütünü hazırlamaya başlar. Diğerleri Temel ’e neden atladığını sorarlar. Temel:

"Bu kadar .rospi uşağunun arasında duramam da ondan " der.

Ali Rıza Terzi-

SIKILMIŞ

Uçakla yaptıkları bir yolculuk sırasında, uçak kaza yapar ve Temel, bir Alman, bir İngiliz ve bir Fransız bir adaya düşerler. Adada onlara bir şey görünür ve onlara son isteğiniz nedir diye sorar. İngiliz ’e son isteğini sorarlar: Ülkesine gitmek istediğini söyler ve hemen gönderirler. Alman’a sorarlar, oda evine gitmek istediğini söyler ve onu da evine gönderirler. Sıra Fransız’a gelir. Ona da son dileğinin ne olduğunu sorarlar. O da evinde ailesiyle birlikte olmak istediğini söyler. Onu da evine gönderirler. Sıra Temel’e gelir ve ona da ne istediğini sorarlar. O da;

"Onları hep evlerine gönderdiniz. Benim burada yalnızlıktan canını sıkılıyor. Onları buraya geri getirin. ” demiş.

İsmail Hakkı Tomar

 

**

 

 

Öğretmen derste anonim kelimesinin anlamını anlatıyordu:

"Anonim isimsiz demektir. Yani kime ait olduğu belli değildir. ”

Tam o esnada bir kahkaha duyuldu. Öğretmen sordu:

"Kim güldü?"'

Temel cevap verdi:

“Anonim. ’’

İpek, 2001, 128.

Din dersi öğretmeni sınıfı sözlü yapmaktadır. Sıra Temel’e gelince sorar: “Adem peygamberin işlediği günah nedir? "

“Yasak elmdyu yemek öğretmenum. ”

"Peki tanrı onu neyle cezalandırdı? ”

“Havva ile evlendirdi ya! ’’

Karadeniz Fık., 1983, 47.

 

**

 

Dört kişilik avcı grubu, tecrübeli avcı Temel"in önderliğinde ormanda ilerlemektedir. Karşılarına küçük bir delik çıkar.

Temel:

"Yatın yere, tavşan deliği!"

Bütün avcılar yere yatarlar. Gerçekten bir müddet sonra delikten tavşan çıkar. Avcılar hemen vururlar. Tekrar yürümeye başlarlar. Bir süre sonra büyükçe bir delik çıkar karşılarına.

Temel

"Yatın yere, tilki deliği!"

Yatarlar. Biraz sonra tilki çıkar. Onu da vururlar.

Tekrar yola düşerler. Bu defa daha büyük bir delik çıkar. Temel:

"Yatin yere, ayı ini!"

Yere yatarlar ve çıkan ayıyı vururlar. İyice keyiflenen avcılar yürümeye devam ederler. Kısa bir zaman sonra kocaman bir deliğin başında dururlar. Acemiler hep birden Temel"e bakar.

Temel:

"Uşaklar ne çıkacağını bilmiyorum. Ama yatın yere, ne çıkarsa bahtımıza !"

Ertesi gün gazetelerde:

"Dört avcı tren altında can verdi...”

http://www. bıdentturker. çom/fikralar2.htnı

 

**

 

Avdan dönen Temel anlatıyormuş:

"Bugün bir yaban güvercini vurdum. Bir de baktım, saçmanın biri hayvanın tırnağından girip gözünden çıkmış.

Dinleyenler:

"Olacak şey mi bu ? ”

Temel’in arkadaşı îdris:

"Ben de şahidim. Ateş ettiğinde güvercin gözünü kaşıyordu. ”

Temur a, 2000, 92.

 

**

 

 

Baron de Tott III. Mustafa zamanında İstanbul’da bir Matematik Okulu açmak üzere emir alır. Ancak bu konudaki okulun hocaları, bu yeni okulun kendi bilgisizliklerinden dolayı açıldığım düşünerek Baron ’a yardımcı olmazlar.

Padişahın emriyle bu hocalar yeniden imtihana çekilirler. Baron ilk sorusunu sorar; en cesur öğretmen Temel öne atılır

“Sor bakayum, ben cevaplayacağum! ”

"Bir üçgenin iç açıları toplamı kaç derecedir? ”

“Uyy, sorduğu soruya bak! O sorduğun üçgenine göre değiştir daa!”

                                                                        Sırtlı, 1996, 212.

 

**

 

 

Temel ve arkadaşları hamama gitmişler. Arkadaşları Temel’i kandırıp hamam parasını ona ödetmek için hamamda tavuk numarası yapıp, hamam paralarını Temel’e ödetmek için anlaşmışlar. Hamamda yıkanan gruptan biri göbek taşına çıkarak,

" Arkadaşlar, hamam parasını göbek taşına çıkıp kim yumurta yapamazsa, o ödesin, der. Hamadakiler sırayla göbek taşına çıkıp, tavuk gibi öterek, eline sakladığı yumurtayı gösterip, bu işten paçasını kurtarır.

Hamam parasının kendinde kalacağını anlayan Temel, hemen göbek taşına çıkarak, horoz gibi ötmeye başlar.

“Temel neyapıyon, çıldırdın mı? der arkadaşları.

“Bu kadar tavuk arasında bir tane horoz olması gerekmez mi?

Kardeş, ty, 7.

Hoca Temel’e sormuşlar:

“Hocam, denüzde gusül abdesti alurken ne yana dönelim?

“Elbiseleriniz çıkardığınız yere dönün, çaldırmazsunuz olari?

Sırtlı, 1996, 74.

 

**

 

 

İçkiye oldukça düşkün olan Temel, Cuma namazına gitmişti. Hoca, vaazında içkinin kötülüklerinden söz ediyordu. İçki içenlerin sırat köprüsünden geçerken dünyada içtikleri bütün içki şişelerinin boyunlarında asılı olacağını söyleyince:

“Hocami şişeler boşmu yoksa dolu mu olacak? ”

Hoca:

“Tabiki dolu olacak. Bu ağırlıkta nasıl köprüden geçebilecekler? ”

Temel hayatından memnun bir şekilde:

“Hay ağzını öpeyim hocam. Desene ahrette de yaşadık. ”

Temel’in Biri, 2000, 39.

Temel borçlarını ödeyebilmek için camide Allah ’a dua ediyordu. Hemen yanı başında bir dilencinin, “Yüce Allahım bana bi yemek parası ’’ diye yakardığını duyunca elini cebine sokup;

“Al ula şu on bin lirayı da git ye, böyle ufak şeyler için Allah’ı meşgul etme" der.

Alay, 1993, (83).

TEMEL’İN SEVİNCİ

Varını yoğunu içkiye yatırarak tam anlamıyla alkolik olan Temel’i arkadaşı Dursun uyarmak ister:

“Şimdi içtiğin içkiler ihtiyarladığında burnundan gelecek.. ”.

Temel basar kahkahayı:

“Oh oh ne iyi... Dese ne ihtiyarlıkta da sefa süreceğim... ”

Ermiş, 2000, 17.

NEDEN DOKUNSUN

Temel’in oruç tutmadığını farkeden arkadaşı:

“Ne o Temel, bu yıl Ramazan sana dokundu mu? ”

“Neden dokunsun? Ona bir şey yapmadım ki?"

Temel’in Biri, 2000, 41.

TEMEL İN ZOR HALİ

Bir Ramazan günü Temel’i dut gibi sarhoş gören Dursun sorar:

“Sen oruç tutmuyor musun? ”

Karşısında Dursun’u gören Temel:

“Yahu orucu ayıklar zor tutuyor... Ben bu sarhoş halimle nasıl tutayım? "

Ermiş, 2000, 19.

 

**

 

 

Temel bir gün İstanbul’a gitmek ister. Otobüs terminaline varır. Tam bilet almak üzere iken omzuna bir el dokunur.

“ Bu otobüse binme, kaza geçirecek” der.

Temel, “adamın bir bildiği vardır" diye düşünür ve bilet almaktan vazgeçer.

Akşam haberlerde o otobüsün kaza yaptığını duyar. Temel o otobüse binmediği için Allah ’a şükreder.

Ertesi günü uçakla gitmeye karar verir. Türk Hava Yolları bürosuna gider. Yine, tam bilet alacağı sırada, aynı el omzuna dokunur.

“ Bu uçağa binme kaza yapacak" der.

Temel “hayırdır İnşallah " diye mırıldanarak bilet almaktan da vazgeçer. Akşam haberlerde uçağın da kaza yaptığını duyar. Tanımadığı bu adama dualar eder ve Allah ’a şükreder.

Ertesi günü '‘bari gemi ile gideyim ” diye düşünür ve bilet almak için limana gider. Aynı el yine dokunur ve gitmemesi için uyarır.

Temel dayanamaz:

“ Sen kimsin?”

“ Senin koruyucu meleğinim. ”

Temel bunu duyunca bütün kuvvetiyle bağırır:

" Madem ki koruyucu meleğimsin, yirmi yıl önce Fadime ile evlenirken neredeydin?”

Temura 2000, 37-38.

Ramazan günü hoca, köy kahvesinde toplananlara iftara kadar dinî hikâyeler anlatmaktadır. Tanrının büyüklüğünü anlatan hikâyelerden birinde hoca şunları söyler:

‘‘Ormanda odun kesmakta olan fakir ve kimsesiz oduncu ağlama sesleriyle irkildi. Sesin geldiği yöne gittiğinde soğuktan üşümüş ve karnı acıkmış bir çocuk gördü. Yanında yemek yoktu. Tanrıya yalvardı ve biraz sonra göğüsleri hızla büyüdü ve sütle doldu. Çocuğu böylece doyuran oduncu, onu ölmekten de kurtarmış oldu. ”

Merakla hocayı dinleyenler arasında bulunan Cemal;

‘‘Hoca hiçayen hoşuma citmedu. Adama göğüs çikartacağuna Tanrı ona pir çese altun cönderseydi daha iyi idi. ”

Cemal’in sözleri biter bitmez Temel hemen şöyle der:

“ Uşağum, sen hiçbir şeyden anlamaysun... İşi mucizzeylen hâlledebilseydun, sende nacit ödeme yapmazdım. ”

Karadeniz Fık., 1983, 55-56.

 

 

**

 

Temel, Cemal, Dursun bir köprü de işçi olarak çalışırlar. Bunlar her gün aynı yemeği yemekten usanırlar. Aralarında bir daha aynı yeinek gelirse yememek için intihar edeceklerine dair söz verirler.

Bunlara öğle yemeği olarak, Temel’e her gün ekmek arası hamsi, Cemal’a ekmek arası köfte, Dursun ’a da ekmek arası pastırma gelirmiş. Ertesi gün bunlara yine her günkü yemek gelir. Bunu üzerine üçü de intihar eder ve ölürler.

Eşleri gelip başlarında ağıt yakar: Cemalin karısı,

"Her gün ellerimle ekmek arası köfte yapardım ”

Dursun ’un karısı:

"Her gün ekmek arası pastırma yapardım Dursun ’uma, gitti koç gibi yiğidim ” diye ağıt ederken, Temel ’in karısı Fadim ’e ise,

"Gitti Temel’im, her gün ekmek arası hamsisini kendi elleriyle hazırlardı ” der.

Fatih Akyol

Temel’le Dursun kavga ederler ve dargındırlar. Aradan zaman geçer Dursun keçisini satmak için pazara giderken Temel ’le karşılaşır.

Temel Dursun ’a doğru dönerek;

“ Ula o yanındaki eşeği nereye götürüyorsun, diye sorar.

Dursun

"O eşek değildur, keçidur keçi” diye cevap verir.

Temel de;

"Ben seninle değil keçiyle konuşuyorum ” diye seslenir.

Ali Rıza Terzi

 

**

 

Anlatıcı eline dolu bir kibrit kutusunu alarak sorar:

“Karadenizli kibritin dolu olup olmadığını nasıl anlar? ’’

Sonra nasıl anladığını göstermek için, kibrit kutusunu kulağına yaklaştırır ve kutuyu değil de kafasını sallayarak:

“Boşmuş! ”

Der ve kutuyu fırlatıp atar. ” (Çelik 1989)

Anlatıcı sorar:

“Temel çayı nasıl karıştırır? ”

“Kaşığı tutar, bardağı çevirir. ”

 

**

 

 

AVUKAT İSTİYORUM

Temel cinayet davasında yargılanmaktadır. Adamı nerede, nasıl ve hangi tabancayla vurduğunu çok net bir şekilde anlatmış; artık hakim karar vermek üzereyken;

"Bir ricam var beyefendi. ” demiş Temel.

"Nedir istediğin? ”

“Efendum avukat istey 'ırum; CMUK’tan faydalanacağum! ”,

"İyi de kardeşim, her şeyi apaçık anlattın, bütün deliller aleyhinde, sana avukat ne yapacak? ”

“Ben de zaten onu nıerak ediyrum!.. Avukat bakalum şimdu ne halt edecek!”

Sırtlı, 1996, 214.

AVUKAT

Temel’i çok sarhoş bir hâlde mahkemeye çıkarırlar.

Hakim:

"Hatanı kabul ediyor musun? ”

Temel:

"Evet, lâkin avukatumi isdeyrum. ”

Hakim:

"Bu durumda avukat ne yapacak? ”

Temel:

"Haçan ben de oni merak edeyrum. ”

K Temeller, 2000, 29.

 

**

 

 

**

 

ÖLÜM

Temel'in içtiği sigaranın haddi hesabı yoktur. Birini söndürürken diğerini yakıyor; sigarayı ağzından hiç düşürmüyordu. Bir gün yine böylesine sigara içerken, karısı Fadime;

"Herif herif, biliy misin sigara içenu yavaş yavaş öteci dünyaya dünyaya cönderiymiş... ”

Temel önce karısına bakar, sigarasından bir daha çekip;

“Ne yani senin gönlün olsun diye siyanür mi içeyum ? "

Alay, 1993, (66).

YAVAŞ ÖLÜM

Temel'in içtiği sigaranın haddi hesabı yoktur. Birini söndürürken diğerini yakar ve sigarayı ağzından düşürmez.

Bir gün böyle sigara içerken Fadime:

"Herif herif piliy misun, cigara içenu yavaş yavaş öteci dünyaya cönderirmiş. "

Temel Fadime 'ye baktıktan sonra bir nefes daha çeker ve;

“Ne yani senun gönlün olsun diye siyanür mü içeyum?”

Karadeniz Fık., 1983, 17.

GAZETE

Temel Ankarah arkadaşının yanına gitmişti. Onu her zamankinden düşünceli ve üzgün görünce dayanamayıp sordu:

“Hayrola arkadaşum, bi şeye mi canım sıkılmıştur? "

Arkadaşı o üzgün hâliyle cevap verdi:

“Tâbi sıkıldı Temel, bu kadar olmaz yani. Karım üç gün önce köşedeki bakkaldan gazete almaya gitmişti, hâlâ görünürlerde yok... Sen olsan sıkılmaz miydin?”

Temel arkadaşını dinledikten sonra şöyle dedi:

“Ula uşağum, sen yerden göğe kadar haklusun... Pen olsam üç gün gazetesuz kalınca sıkııntudan patlardum. ”

Alay, 1993,(47). ,

SIKILMIŞ

Temel Ankarah arkadaşının yanına gitmişti... Onu her zamankinden daha düşünceli ve üzgün görünce dayanamayıp sordu:

“Hayrola arkadaşum pi şeye mi canun sıkılmıştur? ”

“Tâbi sıkıldı Temel... Bu kadar da olmaz yani... Karım üç gün önce köşedeki bakkaldan gazete almaya gitmişti, hâlâ görünürlerde yok. Sen olsan sıkılmaz miydin?

Temel arkadaşının dinledikten sonra şöyle dedi:

“Ula uşağum sen yerden cöğe kadar haklisun. Pen olsam üç gün gazetesuz kalımca sıkııntudan patlardum. ”

Karadeniz Fık., 1983, 91.

 

**

 

İMAM NİKÂHI

Temel bir gün kalp krizi geçirmiş ve hemen hastaneye kaldırılmış. Doktor onu muayene ediyormuş. Temel doktora,

“Doktor bey sizin muayene etmenize gerek yok. Karım beni her gün muayene ediyor. ” demiş.

Doktor:

“Ben sana evlenmeyeceksin demedim mi?" deyince,

Temel:

“Ben evlenmedim. Sadece imam nikâhı kıydık” demiş.

Nilüfer Geldi

EVLİLİK

Temel yıllar sonra doktoruna uğramış. Doktor kalbinin nasıl olduğunu kriz geçirip geçirmediğini sormuş.

“Ara sıra çelip cideyi, Fadime ilaç verev düzeleynım. ”

“Fadime kim?”

“Penum hatun. ”

“Ben sana evlenme demedim mi?”

“Piz nikah kıymaduk ki? ”

Temur a, 2000, 108.

Yukarıda olduğu gibi aşağıdaki fıkralar da biri yazılı biri sözlü kaynaktan alınmıştır. Buradaki durum yukarıdakinin tam tersinedir. Bu tür durumlarda da sözlü kaynaklardan derlediğimiz fıkraları tercih ettik.

AMERİKA .

Temel Amerika’ya gitmek için köyden şehire iner; otobüse .binip İstanbul’a gider. İstanbul’dan uçağa binerek Amerika’ya gider. Aynı yolları takip ederek köye döndükten sonra Dursun ’a rastlar. Dursun Temel ’e sorar:

“Ula Temel Amerika nasi biryerdur?”

Temel:

“iyi bir yerdur da yoli biraz sapadur. ” der.

Ali Rıza Terzi

YERİ SAPA

Temel Fransızca 'sini ilerletmek için bir Parisli kızla mektup arkadaşlığı yapar.

Bir süre sonra kız Temel’i Paris ’e davet eder ve Temel gitmeğe karar verir.

Köyünden eşek sırtında kasabaya gelen Temel taksiyle Rize’ye gelir. Bir arabayla Trabzon’a geçtikten sonra bir otobüse binerek Ankara’ya gelir. Ankara’dan uçakla Paris ’e gider. Bir süre Paris ’te kalan Temel aynı araçlarla köyüne döner. Arkadaşları etrafını çevirip Paris ’le ilgili sorular sormaya başlar. Köylülerden biri:

“Ha uşak Paris nasul bir yerdur?” diye sorar.

Temel biraz yorgunca cevap verir:

“Çok eyidıır, cüzeldıır da yeri pek sapadur. ”

Karadeniz Fık, 1983, 74.

 

 

**

 

CÜMBÜŞ

Demiryolu makasçısı olmak için imtihana giren Temel'e sormuşlar:

“Bir tren geliyor, saatte 120’yle... Tam karşıdan başka bir tren yaklaşıyor, saatte 140’la... Makas takılmış, geçmiyor, sen de makasçısın. Ne yaparsın?

Temel hiç düşünmeden;

"Hemen eve koşar Fadime’yi çağırırım!’’

İmtihan başkam hayretle sorar:

“Neden?"

Temel cevap verir:

“Gelsin cümbüşü o da seyretsin diye!”

Temur a, 2000, 130.

CÜMBÜŞ

Demiryolu makasçısı olmak için imtihana giren Temel’e sormuşlar:

“Bir Tren geliyor, saatte 120’yle... Tam karşıdan başka bir tren yaklaşıyor, saatte 140’la...

Makas takılmış, geçmiyor; sen de makasçısın ne yaparsın? ”

Temel hiç düşünmeden:

“Hemen koşar Fadime'yi çağırırım ”

İmtihan başkanı hayretle sorar:

“Neden?”

Temel cevap verir:

“Gelsin, çümbüşü o da seyretsin diye! ”

http://members. tripod. de/islamnet/superfikra/superfikra. html

 

**

 

ŞANSIN BÖYLESİ

Temel kahvede arkadaşlarına anlatır:

“Bizum mütayit Cemal ne şanslidur. Geçen sene kaza sigortası yaptı bi gün sonra bacağını kırdı. İki ay evvel evini sigorta ettirdu, geçen hafta evi kül oldi. ’’

“Ya şimdi ne oldi biliyor misunuz?”

“Ne oldu?”

“Geçen hafta hayat sigortasu yapturdu, iki gün sonra öldi! ”

Temur 2000 a: 157.

ŞANSIN BÖYLESÎ

Temel kahvede arkadaşlarına anlatır:

“Bizum mütahit Cemal ne şanslıdır. Geçen sene kaza sigortası yaptı, bir gün sonra bacağını kırdı, iki ay evvel evini sigorta ettirdu, geçen hafta evi kül oldi. Ya şimdi oldu biliyor misun ? ”

“Geçen hafta hayat sigortası yapturdu, iki gün sonra öldü! ” http://members. tripod. de/islamnet/superfikra/superfikra, html

 

 

**

 

SIKILMIŞ

Temel Ankara.il arkadaşının yanına gitmişti... Onu her zamankinden daha düşünceli ve üzgün görünce dayanamayıp sordu:

“Hayrola arkadaşum pi şeye mi camın sıkılmıştur? ”

“Tâbi sıkıldı Temel... Bu kadar da olmaz yani... Karım üç gün önce köşedeki bakkaldan gazete almaya gitmişti, hâlâ görünürlerde yok. Sen olsan sıkılmaz miydin?

Temel arkadaşının dinledikten sonra şöyle dedi:

“Ula uşağum sen yerden cöğe kadar haklisıın. Pen olsam üç gün gazetesuz kalımca sıkuntudan patlardum. ”

Karadeniz Fık., 1983, 91.

SIKILMIŞ

Temel Ankaralı bir arkadaşının yanına gitmiş. Onu her zamankinden daha düşünceli ve üzgün görünce, “Hayrola pi şeye mi camin sıkılmıştur?

"Tâbi sıkıldı Temel. Bu kadar da olmaz yani. Karım üç gün önce köşedeki bakkaldan gazete almaya gitti, hâlâ görünürlerde yok. Sen olsan sıkılmaz miydin?

Temel arkadaşının dinledikten sonra,

“Ula uşağum sen yerden cöğe kadar haklisıın. Pen olsam üç gün gazetesuz kalımca sıkuntudan patlardum. ”

 

**

 

AĞAÇLARDAN GÖREMİYORUM

Temel’le Dursun ormanda yürüyorlar. Bir ara Temel Dursun’a sesleniyor:

"Dursun ormanın güzelliğine bak. ”

Dursun:

“Ağaçlardan göremiyorum ki. ”

http://www. geocities. com/tuncaydlg/temel. htm

İKÎNCİKAT

Dursun hışımla meyhaneye girmiş.

“Atimi hanginiz boyadi ? ”

“Ben boyadım demiş azman bir adam. ”

“ikinci katı ne zaman boyayacaksun diye merak ettum da. ”

Karahasanoğlu, ty, 32

TARİH KİTABI

Temel, kahve önünde arkadaşlarına bir sohbet anında sorar:

“Niçin kimse yeni bir uçuncu tünya harbinun çıkmasını istemez? ”

Dursun cevap verir:

“Ula punu pilmeyecek ne var? Tarih kitapumuz piraz taha kalunlaşirda ondan daa! ”

Bizim T., 1999, 132.

DURSUN POLİTİKADA

Dursun kasabada milletvekili seçimleri için adaylığını koyacak. Fakat o sırada da kasabada karanlık eylemi varmış. Işıkları söndürse bir türlü söndürmese bir türlü.

Çünkü adaylığını hangi partiden koyacağı daha kesinleşmemiş.

Ertesi gün Temel Dursun ’a sorar:

"Tursun akşam niye elektrikleri söntümıetıın?"

Dursun gayet soğukkanlı bir hâlde:

“Pen közlerunıi kapatıynlm... ” diye cevap verdi.

Bizim T., 1999, 23.

 

**

 

TREN YOLU

Temel ile Cemal lokantada kafayı bulmuşlar, evlerine en kısa yoldan gelmeye karar vermişler. Demir yolu’ndan yürümeye başlamışlar.

Temel:

“Pu yürütüğüm en uzun merdiven Cemal. ’’

"Hem ta korkulukları çok alçak. ”

Karahasanoğlu, ty, 80.

KİMDEN YANASIN

Temel ile Cemal kahvede oturmuş sohbet ederken Temel birden sormuş: "Ula Cemal tenhadapi tomuza. rastlaşan ne edersun de pakayum?” “Tüfeğumle ateş ederutn oğa da ”.

"Ya tüfeğim yoğisa? ”

"Kafasina sopayla vuririm daa!”

“Peçi ya sopan dayoğsa? ”

“Piçağumla eldirurum oni! ”

“De pakayum yanunda piçağunda yoğisa? ”

“Ula Temel de pakayım bağa. Sen pendan yana misun, yoksa tomizdan yana mu ? ”

Temur b, 2000, 39.

BUDALA

Cemal:

“Zeki adamlar daima şüphecidur. Ancak pudalalar her şeyden emin oldukların söylerler. ”

Temel:

“Sen inaniy misun buğa? "

“Hem da yüz de yüz enıinum. ”

Karahasanoğlu, ty, 62.

 

**

 

FAYDALIYSA

Temelle Fadime’nin bütün çabalarına rağmen bir düzine çocukları olmuştu. Tüm doğum kontrollerini uyguladıkları hâlde karısının dokuzuncu çocuğu hamile olduğunu öğrenen Temel, o gece yatağım yorganım sırtladığı gibi, yatak odasından çıkarken şöyle bağırdı:

“Pundan böyle pen koridorda yatacağım. ”

Bu duruma şaşıran Fadime;

“Koridorda çocuk olmayse pen da yanıma geleyum bari. ”

Alay, 1993,(52).

CIRLAYAN KADIN

Temel ile Fadime Ankara ’da operaya gitmişler. Operaya ilk giden Fadime, bir müddet sonra Temel'e sorar:

“Ayaktaki herif elindeki sopayla karuyıı niçun korkutiy?"

Temel eğilip gayet sessizce,

“Ayaktaki adam çalgıçıların şefi. Karıyı korkuttuğu da yok. ”

“Peçi, herif karıy korkutmaysa karı niye avazı çıktuğu kadar çırlay. ”

Kardeş, ty,26.

TEMEL İLE FADİME

Temel ve Fadime'yi İstanbul'daki akrabaları “Kuğu Gölü” balesine davet etti. Temel bale sırasında sıkıntıdan uyuya kalmış sonradan Fadime 'ye:

“Ne olacak kimse farketmedi zaten” deyince Fadime:

“Olur mu karılar seni uyandırmamak içtin parmak uçlarına basaydiler. ” Karahasanoğlu, ty, 24.

KURT                                                                                              ,

Temel karısı Fadime ile yemek yemiş, sıra meyve yemeye gelmiştir. Sofradaki armutlardan birini ısıran Temel, biraz sonra ısırdığı yere baktı, karısına dönerek:

“Kari kari armudun içinden bi kurt çıkdi. ”

Fadime kocasının bu sözüne karşılık;

“Gene de çok şanslisun, ya yarim kurt çıksaydu ne olacağidu? ”

Alay, 1993, (25).

HANGİSİ

Temel yatakta son dakikalarını yaşarken yanına Fadime geldiğinde, bir kadeh rakı getirmesini söyler. Kadın denileniyapar ve bir kadeh getirip kocasına verir.

“Fadime bir kadeh daha getursen”, deyip ikinci kadehi isteyince Fadime şaşırarak sorar:

“Temelcuğıım de ki bağa içece misun, ölece misun?

Alay, 1993,(7).

ERKEK TEMEL

Temel hamama gitmiş. Dönüşte karısına:

"Kız Fadime, bileysun erkekler hamamımda en şişman en yakışuklu bendum. Benumle iftihar etmelisun. ”

Karısı Fadime:

"Haçan Temel, Pakkal Rüstem Efendi yok mu idi. ? ”

Kardeş, ty, 90.

Temel ile karısı Fadime birbiriyle konuşmaz; mektupla anlaşırlar. Akşam yatarken Temel bir kağıda "Fadime beni sabah beşte kaldır” diye yazar.

Fadime sabah beşte kalkar. Kağıdın üzerine yazar:

"Temel kalk saat beş 'tir. ”

Mehmet İnce

TEMEL’İN SAFLIK VE HAZIRCEVAPLIĞIYLA İLGİLİ FIKRALAR

MEKTUP

Recep’in elinde bir mektup, kulakları pamukla tıkalı.

Komutan sorar:

“Temel, ne yapıyorsunuz burada?”

“Fadime’den mektup geldi. Benim okumam yoktur, Recep’e okutıyrum oni.” “Peki neden Recep’in kulaklarını tıkadınız?”

“Mektupta yazılanları duymasun” diye.

Sırtlı, 1996, 72.

AT

Süvari birliğinden kaçanlar tek tek gelmeye başlamışlardı. Hep aynı mazereti tekrarlıyorlardı.

“Komitanum, atla tren istasyonuna geliydum, at çatladi; tren kaçti, geç kaldum.” “Peki ya sen?”

“Ben da öyle.”

“Öbürü sen niye geciktin?”

“Ben da...”

Derken Temel kırkbirinci olarak gelir.

Komutan;

“Senin de atın çatladı, tren kaçtı, ondan geciktin!”

“Yoo! Kim demiş? Yoldaki kırk at leşini geçemedum da ondan gecikdum.” Sırtlı, 1996, 77.

SA’A ÇOK BENZEYİDİ

Bir süre odasından ayrılan müdür, dönünce Karadenizli olan odacısına sorar: “Beni arayan oldu mu Temel?”

“Evet efendum, adini söylemeyen biri sordi.”

“Muhakkak o benim aptal kardeşimdir.”

“Mümkündür efendum, çünküm sa’a çok benzeyidi.”

Hocaoğlu, 1981, 134.

HİÇ DEĞİŞMEMİŞSUN

Temel ile Dursun bir gün karşılaşırlar. Hal hatırdan sonra Dursun der ki:

“Ula Temel seni rüyamda gördüm.”

“Hayirdur inşallah, de bakalum nasil gördün?

Dursun başlar anlatmaya:

“Sen eldin. Seni gömdüler. Mezarında ot bittu. Bizim san kiz geldi, otlari yedi. Sonra ahira gittu, pisledu. Baktum, çok değişmiştun!”

Temel:

“Ben da seni rüyamda gördüm. Sen elmiştun. Seni de gömdüler. Mezarında ot bittu. Bizim karakiz geldu, otlari yedi, ahira gittu, pisledu. Baktım, hiç değişmemiştun!”

Hocaoğlu, 1981, 107.

YOKSA MİSİR UNİ Mİ GETURDUN?

Temel Reis bir deniz kazasından sonra tek başına terkedilmiş bir adaya düşer.

Aradan yıllar geçer ve gene bir kaza sonucu genç ve güzel bir kız yüzerek adaya çıkar.

Genç kız kendisini karşılayan Temel Reis’e anlamlı anlamlı güler:

“Her halde yıllardır hasretini çektiğin bir şeye kavuşacaksın şimdi?”

“Uy, yoksa misir uni geturdun yaninda?”

‘                                                                      Hocaoğlu, 1981, 84.

TEMEL VE BİLET

Temel tramvaya biner. Biletçi yaklaşır. Bileti uzatır:

Temel sorar:

“Bu nedur?”

“Bilet efendim, buyurun.”

Temel boşver anlamında el sallayarak:

“Alamiyacağum, kusura bakma... Bu günlerde hiç şansım tutmayi da!”

Ermiş, 2000, 96.

TEMEL VE ANAHTAR (ANAHTARI BENDEDUR)

Uzun bir gurbet hayatından sonra, Temel memlekete dönecek. Bileti alır, Tan vapuruna biner.

Akrabayı dostu unutmamış, bavuluna bir hayli hediye doldurmuştur. Bu sebeple tahta bavulunu yanından ayırmaz.

Yolculuğun ikinci günü Temel’in kulağına bir kemençe sesi gelir. Bu ses Temel’i büyülemiştir. Bavulu elinde sesin geldiği tarafa gider. Bakar ki kıç üstünde horon kurulmuş. Kıvrak oyun havasına ayaklar uymuş, omuzlar bir hizada, şahane bir horon devam ediyor. Hemen bavulunu bir kenara bırakır, horona girer. Artık kendini bulmuştur. Horon devam eder. Fakat Karadeniz bu, bir çalkantı Temel’in kenardaki bavulu denizi boylar. Seyredenlerden biri Temel’e:

“Temel bavulun denize düştü” diye haber verir.

Temel horonu bırakmaz, hiçbir üzüntü işareti göstermeksizin, kemençenin kıvrak nağmelerine sesini uydurarak:

“Anahtari bendedur, anahtarı bendedur!” diyerek horon ve türküye devam eder.

Ermiş, 2000, 93.

YİNE DÜŞECEĞİZ

Temel ve ailesi yolda yürürken Temel yerde muz kabuğu görmüş,

“Ha uşaklar tikkat edun, pirazdan yine tuşecağuz.”

http://clevelandturkish.tripod.com/temel_jikralari.htm

İNTERNET

Temel iş için bir kuruluşa başvurmuş. Kendisine, işe girmesi için bir bilgi testinden geçirilmesi gerektiği hatırlatılmış.

"Peki" demiş Temel.

İlk soru gelmiş:

"İnternet ne demektir?"

Soruyu epey düşünüp, bir türlü bilemeyen Temel yanıtını vermiş:

"İşe giremedim demektir!...."

http://www.nerede.com/646/698/more2.php

FARE İLACI

Adamın biri markete girer ve kasada duran Temel'e :

“Fare zehri almak istiyorum, lütfen biraz çabuk olun, otobüsü yakalamam gerekiyor.”

Temel :

“Kusura bakmayin, o kadar büyük bir şey yakalamak için elimizde ilaç yok!” http://blake.prohosting.com/mepe302/html/geyik/geyik.html

PUDA NE

Bizim Temel ormanda ağaç kesip satmakla geçinirken bir gazete ilanı görür. Amerika'daki bir firma sattıklari motorlu testere ile günde tam 200 ağaç kesilebileceğini söylemektedir. Hemen ertesi günü Temel bir tane sipariş verir ve siparişi geldiğinde alır testeresini ormana gelir. Bütün gün çalışır, akşam olunca bir bakar 50 tane ağaç var.

Hemen Amerika'yı arar ve telefonda;

“Ula pu maçina pozuk 200 tane çeşmeyi.”

Amerikali:

“Hayır olamaz, iyi çalışırsanız 200 den de fazla da keser, siz az çalışmışsınızdır!”

Temel ertesi gün kalkar, sabah hemen ormana çıkar; çalışır, didinir. Akşama kan ter içinde kalır ve bir bakar ki 100 tane kesebilmiş.

Hemen tekrar Amerika'yı arar;

“Ula uşağum pu maçina 200 tane çeşmeyi, siz penu kandiraysunuz.”

Amerikali:

“Olur mu efendim? Biz size hemen bir teknisyen gönderelim? der ve uçakla Amerika'dan bir teknisyen gelir. Ertesi sabah Temel ile teknisyen ormana çıkarlar. Teknisyen eline testereyi alır, jikleyi çeker ve testereyi çalıştırır.

Temel testereden gelen "Vroooommm" gibi gürültülü sesi duyunca geri sıçrar ve;

“Ula puda neee................... ”

http://gokayhuz. tripod. com/mizah/temel. html

FOTOĞRAF

Temel Almanya’da çalışan Cemal’e ineklerin arasında çektirmiş olduğu bir fotoğrafı göndermiş. Fotoğrafın arkasına,

“Şaşırmayasun ha! Ortadaki benim” yazmış.

Ali Rıza TERZİ

DÜNYANIN ALTI

Cemal Temel'e:

“Trapsonsipor lic şampiyonu olursa pizum uşaklar tünyanun altunu üstüne cetirir.”

Temel:

“Ossun belçim altu üstünden eyudur.”

http://www.dreamlands.net/freepage/kral/sayfam/temelf.html

YARI YARIYA

Cemal kahvede cüzdanını kaybetmiş.

“İçinde on milyon vartu. Pulup ceturene beş yus pin vereceğum.

Temel:

“Pulup pağa ceturene, pen peş milyon vereceğum.

http://www.dreamlands.net/freepage/kral/sayfam/temelf.html

BAHRİYE

Temel, askerlik şubesinde bahriyeli olmak istediğini söylemiş.

Komutan sormuş:

“Okuman yazman var mı?”

“Vardur komutanum.”

“Peki yüzme bilir misin?”

“Niçun? Sizun gemilerunuz yok midur?”

Ünlü, ty., 8.

TESELLİ

Temel Karadeniz’deki köyünden İstanbul’a çalışmaya gelmiş ve birkaç da arkadaş edinmiş. Bir gün onlardan biri ile içmeğe gider. Kafaları iyice demledikten sonra İstanbullu arkadaşı Temel’e dönerek:

“İçelim arkadaş. İnsan bir kere doğar bir kere de ölür” der.

Temel hemen cevap verir:

“Tıpçı hayvanlar cibi ha uşağum!”

Ünlü, ty.,20.

UÇAK

Temel, oğlu İdris’le tarlada çalışıyordu. Tam o sırada bir uçak alçaktan üzerlerinden geçti. İdris babasına seslendi:

“Baba, üzerimizden bir uçak geçti.”

Temel istifini bozmadan cevap verdi:

“Elleşme, geçsin!”

Ünlü, ty., 30.

KABAHAT

Hırsızlar, ıssız bir sokakta Temel’i çevirmişler, bütün parasını almışlar, arkadan bir güzel dövmüşler ve basıp gitmişler. Temel söylenmiş kendi kendine:

“Uyy, kapahatimizu anlıyamaduk. Para mu az celdu, biz mu geç kalduk?” Ünlü, ty.,37.

TEŞHİS

Temel’in ineği hastalanmıştır. Oğlunu çağırır.

“Aç ineğun ağzınu da pak!”

Sonra kendisi, arkaya geçer, ineğin kuyruğunu kaldırır ve bağırır:

“Uşak beni cöriy misun?”

“Yok baba cöremeyrum.”

“Öyleyse bağursak düğümlenmesidur.”

Ünlü, ty.,37-38.

YENİ ŞEF

Temel’le arkadaşı yolda karşılaşırlar. Arkadaşı sorar:

“N’aber Temelciğim?”

“İyiluk daa, ne olsin?”

“Memuriyet nasıl gidiyor?”

“Çok kötüleşti. Yenu bir şef celdu, çimse uyuyamay vazife başunda.”

“Demek göz açtırmıyor çok disiplinli ha?”

“Yok canum... Çok köti horlayi da bizi uyutmiy.”

Ünlü, ty., 45-46.

TEMEL TAM ÇAKAR

İş arayan Temel’i kazık çakmaya götürürler. İş sahibi “herkes günde 100 kazık çakacak” der ve gider. Akşam geldiklerinde bakarlar kimi 20, kimi 30 kazık çakmış fakat Temel 6 kazık çakmış. Temel’e sormuşlar:

“Herkes 20, 30 kazık çakarken sen niye 6 tane çaktın?”

Temel:

“Ula baksanıza onların kazıklan hep dışanda” demiş.

Nabi Akyürek

ÇİTİLEME

Temel denize, kedisini yıkamaya gidiyormuş. Yolda Dursun’a rastlamış.

Dursun:

“Ha böyle nereye gideysun?”

“Denuze, kediyi yıkayacağum.”

“Sen delirdun mi, bu soğuk havada kedi yıkanur mi?”

“Sen karuşma. Daha önce kaç kere yıkadum oni. Bir şey olmadi.”

Ertesi gün Dursun Temel’i çarşıda üzgün bir şekilde görünce,

“Ne var n’oldi Temel? Yüzün sapsaru” demiş.

“Kedi eldi” demiş Temel.

“Ben sağa söyledum: Bu soğukta kedi yıkanur mi?” demiş Dursun.

Temel;

“Yıkarken ölmedi, çitilerken eldi” demiş.

Sibel DENİZ

TERS YÖN

Temel bir gün oto yolda giderken ters yöne sapmış. Radyoda spiker:

“Oto yolda ters yönde giden bir araba var. Bütün şoförlerin dikkatine” diye uyan anonsu yapar. Temel bakar yola,

“Ha bunlann hepsi ters yöne gideyi” der.

Elif GÜR

RAPOR

Temel laboratuarda pireler hakkında deney yapıyormuş. Pirenin bir bacağını kopanp;

“Zıpla bakayım” demiş.

Pire zıplamış.

İkinci bacağını kopanp; “Zıpla bakayım” demiş.

Pire yine zıplamış. Böyle devam etmiş.

Pirenin son bacağını kopardıktan sonra, Temel pireye, “Zıpla bakayum” demiş.

Pire zıplamamış.

Temel rapora yazmış: “Pirenin bacaklanm kopardıkça pire duymayi.”

Gökçe BEYREK

FADİME’NİN OKUMASI KITTUR

Temel gurbetten Fadime’ye mektup yazar. Yanındaki arkadaşı bakar ki Temel kelimeleri hece hece yazıyor. Merak edip sorar:

“Niçin böyle yazıyorsun?”

Temel:

“Bizim Fadime’nin okuması kıttur. Onun için tane tane yazayrum.”

İsmail Hakkı TOMAR

SADAKA

Temel bir gün bir kese altın bulmuş. Keseyi bir elinden diğerine ata ata dolaşıyormuş. Bir köprüden geçerken keseyi ırmağa düşürmüş. Temel kesenin ardından ırmağa bakıp;

“Verdim oni sadaka” demiş.

İsmail Hakkı TOMAR

MEKTUP

Temel askerdeki oğluna mektup yazmış: Mektubun en sonuna bir not düşmüş:

“Ula uşağum, bu mektubu zarfı kapattuhdan sonra yazduğum için para gönderemeyirum” .

Ali Rıza TERZİ

VESİKALIK FOTOĞRAF

Dursun Temel’e,

“Ula Temel, benden altı tane vesikalık fotoğraf istediler. Bu vesikalık fotoğraf nedir?” diye sorar.

Temel:

“Fotoğrafın belden yukarısına derler.”

“Peki nasıl çekecuk?”

“Sen burda çukur kaz; içine gir. Ben gideyim de foturâf makinesi getireyim” der.

Temel gider, gelir. Bakar ki Dursun altı çukur kazmış. Temel şaşırır:

“Ula Dursun altı tane çukur kazman gerekmezdi. Bi tane yeterdu. Ben zaten altı tane fotoğraf makinesi getirmiştim.”

Ali Rıza TERZİ

ÖMÜR

Temel İstanbul’da kayıkçılık yaparken adamın birini kayığa alır. Denizin ortasına geldiklerinde adam sorar:

“Sen Betofm’ı biliyor musun?

“Bilmiyorum” der.

“Desene ömrünün üçte biri gitti.”

“Pekala Mozart’tan haberin var mı?

Temel lakayt bir tavırla, “yoh” der.

“Desene ömrünün yansı gitti” der.

anda bir fırtına kopar. Temel adama,

“Sen yüzme bilir misun?” diye sorar.

“Bilmiyorum” der.

“Desena hemşerum ömrünün tamamı gittu.”

Ali Rıza TERZİ

HER İHTİMALE KARŞI

Temel koşarak eve gelir. Babası Dursun’a,

“Baba yolda bi kadının çantasi yere duşmüşdi. Çantayu yerden alup kaduna verdum. Bağa “çok naziksinuz” dedi.

“Ula uşağum o ne demektur?”

Temel:

“Bilmiyirum babacuğum. Ben da her ihtimale karşu vurdum oni.”

Ali Rıza TERZİ

SIKINTI

Temel Almanya’ya gidip döndükten sonra Dursun’la karşılaşmış.

“Ula Temel sen Almanca bilmezdun. Almanya’da iken çok sıkınti çektun mi?” diye sorunca Temel,

“Ben çekmedum ama Almanlar epey sıkınti çektu” demiş.

Ali Rıza TERZİ

TERS YÖN

Temel’le Cemal geyik avına çıkmışlar. Vurdukları bir geyiği boynuzlarından çeke çeke köye götürürken kan ter içinde kalmışlar. Köye yaklaştıklarında Dursun’la karşılaşmışlar.

Dursun:

“Ula uşaklar abu geyik böyle mi taşinur? Bu geyiği kuyruğundan çeksenize” demiş. Bir müddet geyiği kuyruğundan tutup sürüdükten sonra Temel Cemal’a dönmüş:

“Ula Cemal, galiba köyden uzaklaşiyruh” demiş.

Ali Rıza TERZİ

GEBER

Temel oğlu Dursun’la nehri yüzerek karşıya geçerlerken Dursun babasına:

“Baba yüzeyrum ha” demiş.

Temel omuzunun üzerinden Dursun’a bakarak;

“Yüzme de geber” demiş.

Ali Rıza TERZİ

JAPONLARLA YARIŞ

Temel İstanbul’da kayıkçılık yaparken Japon’un biri kayığına biner. Boğaz’da gezerlerken, Kız Kulesi’ni gören Japon, Temel’e sorar:

“Bu kuleyi ne kadar zamanda yaptınız.”

“Bilmiyorum. Her halde bir iki sene sürmüştür” der Temel.

Japon böbürlenerek:

“Biz de olsaydı bir ayda biterdi” demiş.

Temel le havle çekerek küreklere asılmış. Boğaz Köprüsü’nün altından geçerken Japon sormuş:

“Bu köprüyü kaç sene de yaptınız?”

Temel, “Dört sene sürmüş olmalı” der.

“Bizde olsaydı bir senede biterdi” demiş Japon.

Dolmabahçe Sarayı’nın önünden geçerlerken, Japon:

“Ya bu sarayı kaç sene de yaptınız?” diye sorar.

Temel hayret dolu gözlerle saraya bakarak,

“Sabah burdan geçerken bu saray burda yoktu” der.

Ali Rıza TERZİ

DÖRT DİL

Temel ile Dursun yolda gezerken yanlarına bir turist yaklaşır.

“İngilizce biliyor musunuz?” diye sorar.

Temel ile Dursun:

“Bilmeyiruk” derler.

Turist sıra ile Fransızca, Almanca veya İtalyanca bilip bilmediklerini sorar.

Bizimkiler bilmediklerini söylerler.

Turist gittikten sonra Dursun,

“Ula Temel, çok, utandum. Bi tane dil bilseyduk adamın derdini anlardık” diye hayıflanır.

Temel:

“Ula Dursun, sen manyak misun? Adam dört dil biliyi de derduni anlatamayi” der.

Ali Rıza TERZİ

GARİP HAREKET

Temel doktora gitmiş.

“Doktor bey, sağ kolumu hafif havaya, sol kolumu hafif havaya atıp, omuzlarımı yukarı doğru çekince sırtımın ortasında bir ağrı oluyi.”

Doktor:

“Bu garip hareketi niye yapıyorsun?”

Temel:

“Doktor bey peçi çeketumi nasıl giyeceğum?”

Ali Rıza TERZİ

CEMAL’İN BOYU

Temel, Dursun, Cemal İstanbul’a gitmişler. İstanbu’a varınca Cemal onlardan ayrılır. Temel’le Dursun gezerken bir köşede Cemal’in kesik kafası ile karşılaşırlar.

Dursun Temel’e:

“Ha bu bizim Cemal değil mi?”diye sorar.

Temel:

“Ula yok -der- Cemal’in boyi daha uzun idu.” Tuncay A YAS

TÜNEL

Temel’le Dursun trenle bir yerden bir yere gidiyorlarmış. Trene binmeden, yolda yeriz diye muz almışlar. Tren bir süre gittikten sonra Temel muzlardan birini yemiş. O anda tren bir tünele girmiş. Temel birden Dursun’a bağırmaya başlamış.

“Dursun Dursun, muzları yedun mi?”

“Hayur yemedum”

Bunun üzerine Temel:

“Aman yema! Ben yedum kör oldum” demiş.

Oktay KARAMAN

DERİNLİK

Temel bir ırmağın kenarına oturmuş suyla oynuyormuş. O sırada oradan geçen birisi ırmağın karşı tarafına nasıl geçebileceğini sormuş. Temel de aşağı tarafı bir yeri göstererek,

“Ha burasi sığdur. Burdan geçebilürsün” demiş.

Atıyla suya dalan adamın atı bir tarafa kendi bir tarafa gitmiş. Canını zor kurtaran Temel’in yanına gelmiş.

“Hani burası sığıydı. Canımı zor kurtardım” demiş.

Temel,

“Ne pileyum da. DemUn bi ördek geçtu aha burasına (beline) geliydu” demiş.

Şahin Başkan

SABIKA

Temel bir şirkete girmek için müracaat ediyor. Başvuru formlarını doldururken, şöyle bir soruyla karşılaşıyor:

“Hiç sabıka kaydınız var mı?”

Temel “yok” diye yazıyor.

Sorunun altında “Nedeni” yazıyor.

Temel bunu “Neden” diye okuyor ve şöyle .cevap veriyor:.

“Hiç yakalanmadum da ondan.”

Nilüfer GELDİ

KUZU

Temel Dursun’a sorar:

“Ula Dursun sizin köyde yeni doğmuş koyuna ne derler?”

“Kuzi derler Temel.”

Temel:

“Bizim orada bi şey demezler. Büyüyünce koyun derler.”

Ali Rıza TERZİ

SİNYAL

Temel' öküzünü pazara satmaya götürür. Giderken yolda bir otobüse rastlar. Adam Temel’i arabasına almak ister. Temel öküzünün olduğunu söyler.

Şoför:

“Onu arabanın arakasına bağlarız” der.

Öküzü arabanın arkasına bağlarlar. Temel arabaya biner pazara doğru giderler.

Araba hızlandıkça öküzün dili dışarı çıkmaya başlar.

Şoför;

“Öküz galiba yoruldu” deyince,

Temel:

“Hayur o geçmek için sinyal veriy” der.

M emiş ÖZDE MİR

KAPLAN AVCISI

Temel Trabzon’da İş ve İşçi Bulma Kurumu’na başvurur. Temel’e;

“Ne iş yapıyorsun?” diye sorarlar.

Temel:

“Kaplan avcısıyum” demiş.

Memur:

“Trabzon’da kaplanın ne işi var hemşerim” diye sormuş.

Temel:

“O yüzden işsizum ya!” demiş.

Ali Rıza TERZİ

ORTA KAPI

Komiser, polis Temel’e çıkışmış:

“Nasıl kaçtı bu adam? Sana bütün çıkışları tut demedim mi?”

Temel:

“Tuttum efendum, her halde orta kapudan kaçmiş olmali.”

Aydın KARADENİZ

DERS

Temel’i asmak için darağacına çıkarmışlar. İpi boynuna taktıktan sonra,

“Son bir diyeceğin var mı” diye sormuşlar.

Temel:

“Ha bu bağa ders olsun” demiş.

Ali Rıza TERZİ

KÖTÜ HABER

Dursun Almanya’dan memlekete dönünce yolda Temel’e rastlar. Temel’e sorar: “Ula Temel h’aber?”

“îyiluk Tursun. Ne zaman celdun? Ne yapdun o gadar zamandur orda?

“Yeni celdum. Çaliştuk döndük gavur memkletunde. Sen ne yaparsun, senden n’aber?”

“Ne- yabalum, geçinüp gediyruk.”

“Yahu Temel Almanya’ya gitmeden evel sana biraktuğum kedi yavnsi nasildur, eyi midur?”

“Ula Tursun bağa verduğun o kedi yavrusu eldi” der Temel.

Dursun fenalık geçirir.

Temel sebebini sorunca, Dursun:

“Ölüm haberi birden söylenir mi? Yavaş yavaş, alıştıra alıştıra söylemin Kedi martta iyiydu; çıkti dama. O bir kediler kovalarken atladi öteki dama. O damdan duşti de eldi diyecesun.”

“Tamam” der Temel.

Dursun:

“Yahu Temel ben üç-dört yıldur Almanya’dayum. Anamdan babamdan haber alamadum. Sen biliy misun ne yaparlar, nasuldurlar?

“Bilmem mi! Anamı daha dün gördüm; sağlığı sıhhati gayet iyi.”

Dursun sorar:

“Ya babam?”

“Baban bir mart ayında çıkdi dama. Kediler kovalarken atladu öteki dama. Ayağı kaydu da düşüp eldi.”

Hikmet ŞAHİN

, 47. MÜHENDİS

Temel çok içiyormuş.

“Bu kadar içme seni usta başı yapalım” demişler.

Temel:

“Valla pen icince mühendis pile oliyrum” demiş.

Aydın KARADENİZ

İHTİYAÇ

Temel İstanbul’a yeni taşınmış. Bir akşam apartmanın kapıcısı gelip, “çööp, çööp” diye bağırınca, Temel cevap vermiş:

“İhtiyacımız yok.”

Aydın KARADENİZ

ALTI DELİK

Temel lokantada bardak istemiş. Garson, masada ters duran bardakları göstererek, “Önünüzde varya” demiş.

Temel,

“Onların üstü kapalu, altı delükdür da!” demiş.

Aydın KARADENİZ

KÜFRÜN BEDELİ

Temel’le ninesi birlikte yaşıyormuş. Temel’in ağzı çok bozuk olduğundan bir gün nenesi,

“Bu kötü sözleri bırakırsan sana on bin lira vereceğim” demiş.

Temel:

“Nenecuğum benum de bi şartum var. Şimdu bulacağum kelime içun en az 100 bin lira istenim” demiş.

Aydın KARADENİZ

OKUMA YAZMA BİLMEK

Dursun çalıştığı inşaatın onuncu katından aşağı düşti. Temel hızla yardımına koşup sordi:

“Nasılsin Dursun bir tarafın mi ağriy?”

Dursun:

“Ne deyisun sen, çekduğum acu yüzümden okunmay mi?” deyi sordi.

Temel:

“Ula Dursin bilmez misun, okumam-yazmam yoktir” der.

Yüksel AYDIN

DÖNÜŞ

Temel’i asmaya götürüyidiler. Hava bozuk, kar, tipi yağayidi. Temel kendisüni darağacına getüren jandarmalara acıyup,

“Sizun bir da gerü dönüşüğuz var” dedu.

Yüksel AYDIN

KABADAYILIK

Temel ile Dursun Beyoğlu’nda gezerken bir kabadayı gelip bunlara çarpar.

Temel:

“N’oluyor?” der.

Kabadayılar hiç aldırış etmeden çekip gierler. İkinci bir kabadayı gelip yine bunlara çarpar.

Temel:

“N’oluyor?” diye bunlara da çıkışır.

Kabadayılar Temel’le Dursun’u bir güzel döverler.

Bir süre sonra Temel ayılır ve Dursun’a bağırır:

“Ula Tursun piçağı çeksena!”

Ertuğrul TOSUNOĞLU

DİLİNDEN ANLAMIŞ

Temel ile bir zenci aynı trende yolculuk ediyorlardı... Kompartımanda onlardan başka kimse yoktu. Yol da epey uzun olduğundan sohbet etmeden bitmezdi. Temel bütün bunları düşünerek sordu:

“Siz zencisinuz teğil mi?”

Adam cevap verdi:

“Evet ben bir zenciyim, ama siz bunu nereden anladınız?”

Temel birkaç saniye durakladıktan sonra cevaplar:

“Tilunuztan efendum tilinuztan!”

Türkiye gaz. 3.6. 2001, 21s.

DAHA UCUZ

Temel’in notere işi düşer. Noter işlem için fotoğraf ister. Temel daha önce çektirdiği vesikalık fotoğrafını verir. Noter:

“Bu fotoğraf sana benzemiyor. Sen şimdi bıyıklı, bu fotoğrafta bıyıksızsın. Git bu halinle yeni fotoğraf çektir” der.

Temel dışarı çıkıp yarım saat sonra döndüğünde noter sorar:

“Yeni fotoğraf çektirdin mi?”

“Yoo -der Temel- bıyıklarımı kestirdim; daha ucuza geldi.”

Aksoy 1999, 17.

TARİH

Temel ve arkadaşı Cemal, Trabzonspor’la ilgili hediyelik eşya ve benzeri eşantiyonlar satan reyondan istediklerini alıp giderken, Cemal Temel’e dönüp:

“Ula ha burdan bir tane da Trabzonspor Tarihi alsak mi acaba? diye sorar.

Trabzonspor’un şampiyonluğu için, için için yanıp tutuşan Temel’in verdiği cevap düşündürücüdür:

“Ula ya birak... O kitap hep eski şeyleri yazayi.”

Aksoy 1999, 18.

MARMARA HAMSİSİ

İstanbul’a gezmeye gelen Cemal’i burada iş tutan arkadaşı Temel, Kumkapı’da hamsi yemeye götürür. Güzel bir hamsi ziyafetinden sonra Temel sorar:

“Nasi, beğendin mi Marmara hamsisini?”

Cemal bir iki yutkundu, söylemek istemedi ama sonunda kendini tutamadı:

“Tıpkım saman gibiydi.”

Bu yanıta bozulan Temel, ev sahipliğini de unutarak karşılığını verdi:

“Ula hade oradan! Ettin bizi heyvan.”

Aksoy 1999, 19.

BİŞE BİLMEYSIN

Temel takasıyla çıktığı hamsi avında fırtınaya yakalanmıştı. Takası batan Temel, azgın dalgalan aşıp sahile ulaştığında her tarafı yara bere içindeydi.

Arkadaştan Temel’i derhal hastaneye kaldınp tedavi ettirirler.

On gün hastanede kalan Temel, taburcu olduğunda eve dönerken ne görsün: Karadeniz dümdüz sakin mi sakin...

Temel bu manzara karşısında derin bir iç geçirir ve söylenir:

“Hey gidi deniz! Ha şimdi hiç bişe bilmeysın değil mi?”

Aksoy 1999, 20.

HER HALDE

Temel organ bağışında bulunmak istemişti:

“Tilumi pağışlamak istedum ‘olmaz’ tetiler.”

Cemal:

“Neten açapa?”

“Her halte şivemi peğenmetiler.”

Bizim T., 1999, 12.

VİTES

Temel İstanbul’dan bir araba alır. Bir şoför tutup Trabzon’a dönmek için yola çıkarlar. Ordu’ya gelince arabanın vites kolu bozulur. Şoföre kızan Temel:

“Anlamiştum bozulacağuni, haçan gelenden beri oynayup duriysun oni” der.

Memiş ÖZDEMİR

PENGUEN

Temel ve arkadaşı yanlarında bir penguenle yoldan geçerken tanıdık biri seslenir:

“Ula ayiptur! Ha pu hayvani poyle sokak sokak tolaştırmayun, keturun oni hayvanat pahçesine!”

Temel hemen cevabı yetiştirir:

“Oriye tün keturduk, ha şimti ta sinamaya ketiriyruk.”

Bizim T., 1999, 15.

DENİZ PITMIŞ

Açık denizde¹ geminin kaptanı ölünce Karadenizli diyerek Temel’i kaptanlığa getirirler.

Bir gün iki gün derken işler iyi gider. Fakat üçüncü gün sabaha karşı gemi karaya oturunca, tayfalar:

“Ne ettin da karaya oturttun gemiyi kaptan?” diye sorunca,

Temel cevap verir:

“Pen pişey etmedum... Teniz pittu.”

Bizim T., 1999, 22.

DÖRDÜNCÜ MOTOR

Temel Reis ile İdris Reis uçakla İstanbul’a gidiyorlarmış. Yolda uçakta bir sarsıntı olmuş. Herkeste bir telaş. Derken pilot konuşmuş:

“Motorun birinde bir arıza var, ama üç motorla biz gideriz.”'

Aradan 15 dakika geçer pilot tekrar konuşur:

“Bir motor daha stop etti. Ama meraklanmayın iki motorla gideriz.”

On dakika sonra üçüncü motorda stop etmiş ve pilot;

“Meraklanmayın bir motorla gideriz.” diye anons etmiş.

Temel Reis dayanamayıp;

“Ula İdris istey misun şimdi dördüncü motor da bozulsun hepten havada kalalum.”

Kardeş, ty,59.

ELDİVEN

Temel’in eldivenle yazı yazdığını görenler sormuş:

“Niye eldivenle yazıyorsun? Zor olmuyor mu?”

Temel:

“Zorluğuna zor oluyi ama el yazumun taninmasini istemeyrum” demiş.

Bizim T., 1999, 47.

ARSLAN

Temel hayvanat bahçesinde gezerken, açık bulduğu bir kafesten içeri dalmış.

“Hoop, dur! Ne yapıyorsun? Orası aslan kafesi” diye bağırmışlar.

Temel geri dönmüş, bağıranlara kızarak:

“Sankim aslanınuzu yeduk” demiş.

Bizim T., 1999, 48.

GAVUR KRALI

Temel, İstanbul Üsküdar’da bir akrabasını ziyarete gitti. O gün de yabancı bir devlet başkanı İstanbul’a gelmiş. Bizimkiler evde sohbet ederlerken Selimiye Kışlasından 21 pare top atışları başlamış. İlk top atılışında Temel büyük bir telaşla ayağa kalkarak:

“Ne oliyruk?” der.

Akrabası da:

“Korkma, korkma bi şey yok. Bi gavur krali gelmiş de ona atayler.”

Temel biraz sakinleşir. Derken ikinci top atışı. Temel yine telaşlanır, akrabası:

“Telaşlanma ula, deduk ya gavur kralina atayler da!”

Temel yine sakinleşir fakat, top atışları devam eder. Dördüncü ve beşinci derken Temel’in sabrı tükenir:

“Yazuk ula hala vuramatilar adami.”

Bizim T., 1999, 53.

NİÇİN

Dursun Temel’e sorar:

“Ula Temel bir şeye ateş ettığumuzte niye bir gözümüzü kapatıyruk?”

Temel cevabını verir:

“Çok cahilsun Tursun, iki közümüzü kapatursak hetefu nasul köreçeğuk ta?’’ Bizim T., 1999, 69.

ÇALKALAMAK

Temel bir gün hastalanıp doktora gtmiş. Doktor ona bir şurup vermiş.

Temel eve gittiğinde şurubu içmiş. İçtikten sonra şişenin üstündeki yazıyı okumuş. Başlamış oynamaya.

Durumu gören Fadime, kocasına:

“Sen telürtün mi? Netur teli kibin oynayisun?” der.

Temel:

“Ha pu meretun üstünde çalkalayarak içinuz yazayi. Pen çalkalamatan içtum. Şimtu çalkalayrum” der.

Bizim T., 1999, 60.

OTOBÜS NEREYE

Temel ile Dursun yolculuğa çıkarlar. İlk geçen otobüsü durdurup binerler. Bir süre gittikten sonra Dursun:

“Ula Temel piz pintuk ama pu otopüs nereye kidey?”

Temel biraz düşündükten sonra rahatça:

“Ula Tursun acelen netur? Otopüsten inunca yoltan keçen pirine soraruk.” Bizim T., 1999,62.

KONYA’YI GÖR

Temel Konya’ya arkadaşlarına gezmeye gitmiş.

Arkadaşı Temel’e birkaç gün Konya’yı gezdirdikten sonra,

“Eee Temel, atalanmız ‘gez dünyayı, gör Konya’yı’ demişler sen ne dersin?”

Temel:

“Ne tiyeceğum! Oni tiyen atalarumuz pizum oralari körmemişlerdur” demiş. Bizim T., 1999, 71.

MAKİNİST KARINCA

Temel’in kol saati durmuş. îçini açmış içinden ölü bir karınca çıkmış.

Temel:

“Makinistun elduğuni tahmin etmiştum” demiş.

Bizim T., 1999, 74.

ASANSÖR

Hayatında hiç asansör görmeyen Temel bir apartmana gitmiş.

Yaşlı bir adın asansöre binip yukarı çıkmış. Akabinde asansör aşağıya inmiş. Asansörden genç bir kadın çıkmış.

Bu duruma şaşıran Temel:

“Ula yaşlu kadun pindu kençleşti. Pizum Fatime’yi ta ketireyum taa” demiş.

Bizim T., 1999, 93.

DİNDAR

Temel babasına derki:

“Pizum öğretmen çok tintar.”

“Niçun, nasul anladun?”

“Öğretmenun sorduğu sorulara her çevap verduğumte, “Allah Allah” diye pağuruyi taa.”

Bizim T., 1999, 101. -

ÇARESİZLİK

Hakim Temel’e sorar.

“Niye adamın başına sandalyeyi vurdun?”

Boynu bükük Temel:

“Ne yapayum çaresuzluktan efendum, masayu kalturamadum ki.” diye cevap vermiş.

Bizim T., 1999, 102.

TEMEL MÜZEDE

Temel Fransa’da sevgilisi Fadime ile müzeyi geziyormuş. Temel biraz yorulmuş, orada gördüğü bir koltuğa oturmuş.

Biraz sonra müze memuru:

“Bu 14. Lui’nin koltuğudur. Buraya oturamazsınız!”

Temel hiç istifini bozmadan:

“Zararı yoktur emice, o kelinçe kalkanım” demiş.

Bizim T., 1999, 109.

GIDIKLAMA

Temel’i asmağa göytürüyorlar. Tam sehpaya yaklaşınca geri döner:

“Savcı bey pir ricam var!”

“Nedir rican?”

“Penu pelümten asun.”

“Niye?”

“Poynumdan kıdıklanıyrum taa.”

Bizim T., 1999, 114.

ZAYIFLAMA

Temel bir kondisyon aleti almış. Dursun bunu görünce:

“Ula Temel punun üstüne niye pineysun?”

“Zayıflamak uçun.”

Dursun:

“Punun üstüne pinunça zayıflay misun?

Temel:

“Hee!”

Dursun:

“Sen zayıflamak uçun pir alet pulmişsun. Ya pen hiç şişmanlamayrum!”

Temel:

“Pak Tursun: Pen pu aletun petallaruni ileri çevireyrum, zayıflayrum. Sen ta keru keru çevirursan şişmanlarsun taa!”

Bizim T., 1999, 116.

HIZIMI ALIYORUM

Tatbikat sırasında bölüğe hücum emri verilmiş. Bütün bölük hedefe koşmaya başladığında Temel geri geri gidiyormuş.

Komutan bağırmış:

“Niçin cepheye koşmuyorsun? Yoksa korkuyor musun?”

“Korkmak mi?”

“Peki niye geri geri gidiyorsun?”

“Kerilup hizumi almak uçun taa!”

Bizim T., 1999, 118

BİLET KONTROLÜ

Temel trenin tenha bir köşesinde yalnız oturuyordu. Birden içeri eli silahlı iki kişi girdi.

“Kıpırdama paralan çıkar!”

Temel titreyerek:

“Hemşerum valla peş param yok!”

“O halde neden titriyorsun?”

“Sizi pilet kontrolcüsü santum.”

Bizim T., 1999,120.

TAARRUZ

Cephede taarruzdan önce son saniyeler. Komutan askerlerine moral verici bir konuşma yapar ve şöyle bağlar.

“Şimdi kendinizi gösterme zamanı geldi aslanlanm, göğüs göğüse adam adama dövüşeceksiniz.”

Erlerin arasından Temel bir adım ileri çıkar:

“Komitanum pağa düşen hancisidur gösterir misunuz? Pelki eyilukla halleterum işi.”

Bizim T., 1999, 125.

BAŞINA DÜŞSEYDİ

Temel kaynanasını altıncı kattan aşağıya atan Dursun’a çıkışmış:

“Ula Tursun, nasil bu kadar kattar olapilursun?”

Dursun:

“Niye? Ne oldi?”

Temel:

“Ula kaynanan ya pirinin paşina tüşsaydi?”

Bizim T., 1999, 127.

MİSAFİRPERVER

Temel’i bir gün boks maçına çağırırlar ve;

“Gelen adam yabancıdır. Ona misafirperverliğini göster” derler.

Nihayet maç başlar ve adam Temel’i bir döver ki son raunda kadar devam eder.

Son rauntta Temel bir açılır adamı hastanelik eder. Temel’e sorarlar:

“Madem adamı dövecektin neden önceden dayak yedin?”

“Pizde adettur ev sahibi yemeten, misafir yemeğe paşlamâz.” Bizim T., 1999, 136.

HASTALIK

İdris kahvede oturan Temel’e sorar:

“Ula Temel h,asta misun nesun?

Temel:

“Sorma İdris, hastayum toktora kitecek param ta yok.

“Sen hau Doktor Yusuf Peye kit hesaplidur. Hem ikinci gidişte paranun yarisini alur.”

Ertesi gün Temel doğru Doktor Yusuf Beye gider:

“Merhaba Toktor Pey, işte pen kene keltum” der.

Bizim T., 1999, 137.

KORKAN TEMEL

Kahvede oyun oynayan gruptan biri ayağa kalkarak :

“Karisindan korkmayan kimse ayağa kalksin!” diye bağırmış.

Kahvedekilerin hepsi yavaş yavaş ayağa kalkmışlar. Yalnız köşede oturan Temel ayağa kalkmamış.

“Ula Temel sen niye ayağa kalkmadun? Katindan mi korkayisun?”

Karısından korktuğunu belli etmemek için Temel:

“Ayağa kalkma kalkacağum ta ayaklarum tutmayi onun için kalkamayirum” demiş.

Bizim T., 1999, 147.

HOŞLANDIĞI ŞEY

Temel arkadaşı ile meyhanede sohbet ediyordu. Bir ara arkadaşına sorar:

“Bir kadının en çok hoşlandığı şey nedir?”

“Güzel olmak.”

“Bilemedin. Yanındaki kadının kendinden çirkin olması.”

Temel’in Biri.., 2000, 23.

HELE BİR ALSALARDI

Temel’in akrabalarının birinin düğünü vardı. Temel karısı Fadime’yi arkasına alıp, atla yola koyulur. Bir süre yol aldıktan sonra eşkiyalar yolu keser. Temel’in tabanca ve kaması ile üstünde ne varsa hepsini alırlar. Atı da beraberlerinde götürürler. Temel ve Fadime düğüne gitmekten vazgeçip yürüyerek köylerine geri dönerler. Köy kahvesinin önünden geçerken, köylülerden biri Temel’e seslenir:

“Ne o Temel, soyulmuş bir halin var?”

Temel:

“He ya. Yolda eşkiyalar çevirdi.”

“Belindeki boş kama kınını almamışlar.”

“Sen ne diyorsun uşağum. Hele bi almaya kalksalardı ortalığı kana bulardım.”

Temel’in Biri.., 2000, 92.

ŞAKADAN HİÇ HOŞLANMAM

Temel sinema gişesinde kuyruğa girmişti. Bir ara farkına varmadan arkasında duran iriyan bir adamın ayağına basar. Nasırından dolayı canı fena halde yanan adam, Temel’in suratına yumruğu patlatır. Sırt üstü yer yuvarlanan Temel gökteki yıldızlan sayar. Bir süre sonra kendisine gelip ayağa kalkar. Adamın karşına dikilip:

“Bana baksana, yumruğu sahiden mi vurdun yoksa şaka mı yaptın?”

Öfkesi devam etmekte olan adam:

“Ne şakası be adam, sahiden vurdum. Bir itirazın mı var?”

“Öyleyse sorun yok. Şakadan hiç hoşlanmam da!”

Temel’in Biri.., 2000, 116.

BEN VERİRİM

Temel yolda yürürken bir hayli sıkışmıştı. Umumi tuvalete zorlukla ulaşır. Tuvaletin kapısında iri kıyım bir adamla karşılaşır. Zor durumda olan Temel:

“Be adam çekil de içeri girelim.”

İri kıyım adam:

“Sen kim oluyorsun da bana kafa tutuyorsun? Ben, senin gibi ciğeri beş para etmezlere yol vermem”.

Temel, şöyle bir adamı süzdükten sonra kenara çekilip:

“Ben veririm.”

Temel’in Biri.., 2000, 139.

YASAK DEĞİL

Temel, milli parkta bekçilik yapmakta idi. Bir tatil günü kumsala inen genç bir kız, bütün giysilerini çıkarıp denize girmek ister. Yanına yaklaşan Temel:

“Burada denize girmek yasaktır.”

“Madem yasak neden soyunmadan önce ikaz etmedin?”

“Soyunmak yasak değil ki.”

Temel’in Biri.., 2000, 223.

SUSADIĞI ZAMAN

Temel askerlik arkadaşı DursunTa meyhanede içiyordu. Birkaç kadeh içtikten sonra efkarlanan Dursun:

“Temel, bekarlık canıma tak etti. En kısa zamanda evleneceğim.”

Temel:

“Olur mu Dursun? İnsan susadığı zaman kendini ırmağa mı atar?”

Temel’in Biri.., 2000, 232.

KILICA ASILI

Temel köy kahvesinin önünde oturuyordu. Kısa boylu oğlunu belinde bir kılıç zar zor yürürken gördü, kızgın bir sesle bağırdı:

“Hey bana bakın, oğlumu kim astı bu kılıca?”

İpek, 2001, 49.

GEÇ KALIR

Temel işten geldiğinde Fadime’yi ağlarken bulur.

“Ne oldu Fadime? Neden ağlıyorsun?”

“Sorma be Temel annem telefon etti. Divanda otururken az daha duvar saati başına düşecekmiş. Kıl payı kurtulmuş.”

Temel derin bir iç çektikten sonra:

“O saatte zaten hayır yok. Her zaman geç kalır.”

Temel’in Biri.., 2000, 244.

NUMARA MI YAPIYOR

Temel müdürün odasına girip:

“Müdür bey, annem rahatsızlaştı. İzin verirseniz doktora götüreceğim.”

Koltuğa yaslanan müdür:

“Ne zaman Trabzonspor’un maçı olsa annen hastalanıyor. Bu ne rastlantı böyle.”

“Ne yani annemin numara mı yaptığını söylüyorsunuz.”

Temel’in Biri.., 2000, 249.

KİMSE ANLAMAZ

Temel ile Fadime evlendikleri günü akşamı halayına çıkarlar. Bir sahil kasabasına giderler. Fadime otelin önüne gelince:

“Temel, ne olur oteldekiler halayına çıktığımızı anlamasınlar. Çok utanıyorum.”

Temel elindeki bavulları bırakıp kapıya yönelir.

“Hadi bavulları al arkamdan gel.Yeni evli olduğumuzu kimse anlamaz.”

Temel’in Biri.., 2000, 250.

NASIL ÖĞRENMİŞ

Temel eve gpldiğinde Fadime’yi masanın üstünde otururken bulur:

“Fadime masanın üstünde ne işin var?”

“Evde bir fındık faresi var”.

Temel:

“Hınzır hayvan, evde fındık olduğunu nasıl öğrenmiş?”

Temel’in Biri.., 2000, 304.

KISASA KISAS

Temel’in bacağını sanlı gören Dursun:

“Temel bacağına ne oldu?”

“Köpek ısırdı.”

“Köpeğin bacağına ne oldu?”

“Kısasa kısas!”

Temel’in Biri.., 2000, 309.

GEÇİNİZ

Trafik polisi Temel, eliyle arada bir “geçiniz” işareti yaparak yolda yürüyormuş. Ne yaptığını sormuşlar:

“Kendi kendime fıkra anlatıyorum” demiş.

“Peki elini niye öyle sallıyorsun?”

“Bildiğim fıkralar geldikçe ‘geçiniz’ işareti veriyorum.”

İpek, 2001, 8.

KAPIYI DA ÇALARMIŞ

Posta hizmetlerinin sürekli aksaması üzerine İdris bir posta güvercini alır. Posta işlerini güvercine yaptırmaya başlar.

Temel bunu görünce duramaz. O da gidip bir ağaçkakan alır. İdris durumu öğrenince şaşkın şaşkın Temel’e sorar:

“Temel neden güvercin değil de ağaçkakan satın aldın?”

Temel’in cevabı hazırdır:

“Ha bu kuş hem mektubu götürür, hem de kapıyı çalar.” İpek, 2001, 19.

TELEFON TELLERİ

Temel'in köyüne yeni yeni medeniyet giriyor. PTT’ çiler telefon direkleri dikerek hat çekecekler. Bizim Temel de bunları izleyip gülmekten kınlıyor. Temel’e soruyorlar.

“Ne var, ne gülüyosun?”

Temel cevaplıyor:

“Poşuna uğraşiysunuz, inekler o tellenin altundan geçer.”

http://www.bulentturker.coni/fikra.htm

NE İÇİN ÇALIŞIYORMUŞ

Almanya’da işçi olarak çalışan Temel’in bir ara şefi Hans’la başı derde girmiş.

Hans:

“Biz Almanlar sadece şeref ve onurumuz için çalışınz. S izler ise sadece para için çalışırsınız” demiş.

Temel alaycı bir tavırla:

“Haklısınız.” demiş ve eklemiş:

“Herkes neyi eksikse onun için çalışır.”

İpek, 2001, 31.

BİLDİKLERİ İÇİN PARA ALIYORMUŞ

Bankada memur olarak çalışan Temel’e müdür çok basit bir soru sorar:

Temel gayet lakaytça;

“Bilmiyorum” diye cevap verir.

Müdürün tepesi atar bu söze.

“Madem bilmiyorsun ne demeye bankadan aylık alıyorsun” der.

Temel gayet pişkince;

“Ben bildiklerim için para alıyorum. Bilmediklerim için alsaydım bankada para kalmazdı” der.

İpek, 2001, 59.

HAKSIZ YERE

Temel’i “kanunlara karşı geldi” diye hapse götürürken, karısı Fadime ağlayarak söyleniyordu:

“Kocamı haksız yere götürüyorlar, kocamı haksız yere götürüyorlar!”

Temel artık dayanamadı:

“Sus hanım, yeter -dedi- Haklı yere götürseler daha mı iyi olacaktı?” İpek, 2001, 62-63.

AYNA

Temel ömründe ayna görmemiştir. Bir gün yolda bir ayna, bulur. Eline alıp bakar. Kendisini görünce şöyle der:

“Affedersiniz, içerde sizin olduğunuzu bilemedim!

İpek, 2001, 135.

SOLUCANA YÜZME DERSİ

Göl bekçisi kıyıda balık avlayan Temel’e yaklaşıp sordu:

“Görmüyor musun koskocaman tabelayı? Ne yazıyor: ‘Burada balık tutmak yasaktır.’”

“Gördüm -der Temel- Gördüm ama ben balık tutmuyorum ki.”

“Yok canım, peki nedir o elindeki.”

“Olta.”

“Onun ucundaki.”

“Solucan.”

“Eee be birader, balık tutmuyor da ne yapıyorsun bütün bunlarla?”

Temel’in cevabı şaşırtıcıdır.

“Solucana yüzme öğretiyorum.”

İpek, 2001, 93.

TEMEL TİYATRODA

Dursun birlikte tiyatroya gittikleri Temel’e sordu.

“Dün geceki oyunu nasıl buldun?”

Temel:

“Sadece birinci perdeyi seyrettim, çok güzeldi” dedi.

Dursun:

“O zaman ikinci perdeyi niye seyretmedin?” diye sordu.

Temel’in cevabı şaşırtıcıydı:

“İkinci perdenin başında ‘bir yıl sonra’ yazıyordu. O kadar uzun zaman bekleyemezdim ki.

'                                                                       İpek, 2001, 117.

ŞAPKA

“Uşaklar, ha bu yeni alduğum şapka peni onbeş yaş gençleştiriyi.”

“Peki kaç yaşmdasun?”

“Ha böyle şapkalu mi, şapkasuz mi?”

Sırtlı, 1996, 71.

EVLİLİK YILDÖNÜMÜ

Yaşlanmış olan Fadime kadın, kocası Temel’e:

“Yarın evliliğimizin 50. yıldönümü. Kümesteki horozu keselim mi?” diyordu.

Temel:

“Anlamadım -dedi- bunda horozun suçu ne?” İpek, 2001, 157.

KARIŞTIRMAYIN

Amerika’ya çalışmaya giden Temel, New York Belediyesi’nde otobüs şoförü olarak çalışmaktadır. Bir gün otobüste zenciler ile beyazlar arasında önde oturmak yüzünden kavga çıkar.

Temel kavganın uzadığını görünce, işi tatlıya bağlamak için bütün yolculara seslenir:

“Ha bu sizun yaptığunuz ayup teğil midur? Siyah ta olsa beyaz ta olsa hepimuz insan değil miyuz? Pirakun kavgayu da düşünün ki hepimuzun rengi mavi.”

Temel’in bu uyarısı karşısında yolcular yaptılanndan utanıp kavgayı bırakarak, yerlerine oturmaya başlarlar.

Bunu gören Temel tekrar bağırır:

“Açuk maviler öne, koyu maviler arkaya otursun daa!”

Karadeniz Fık., 1983, 44-45.

NEDEN

Temel’e İstanbullu arkadaşı sorar:

“Karadenizliler neden her soruya karşılık bir soruyla cevap verirler?”

Temel cevabı hemen verir:

“Niçun öyle etmesunlar?”

Karadeniz Fık., 1983, 51.

AYNA

Aynanın karşısında gözleri kapalı duran Temel’e ne yaptığını sormuşlar.

“Uyurçen nasil cöründügümü merak ettum” demiş.

Sırtlı, 1996, 118.

YERİNE GÖRE

Temel Eskişehir’den İstanbul’a gitmek için trene biner. Ne var ki yanlışlıkla Ankara’ya giden trene binmiştir. Bir süre sonra karşısında oturan adamla sohbete başlar.

“Hemşerum sen de mi İstanbul’a cideysun?”

“Yok, ben Ankara’ya gidiyorum.”

Bu cevap üzerine şaşıran Temel;

“Uyy, adamlar işi nasul da ilerletmişler... Sen Ankara’ya doğri oturaysun seni oraya cötürey, pen İstanbul’a doğri oturayrum peni de İstanbul’a cötürey” der.

Karadeniz Fık., 1983, 51.

KÖTÜ YAZ

Fadime yavuklusu Temel’e sitem etmektedir:

“Sen peni atlataysun... yazın evleneceğum demiştun, nerede ise kış gelecek.”

Temel cevabı yapıştırır:

“Pen hiç sözümden dönmemişumdur. Ha sen pu geçen yaza yaz mı deysun?” Karadeniz Fık., 1983, 57.

SORUŞTURMA

Yargıç sanık sandelyesinde oturan Temel’e sorar:

“Arkadaşın yalnızken kendi kendine konuşma huyun olduğunu iddia ediyor. Bu söylediği sence doğru mu?”

Temel bir savcıya bir de arkadaşına bakıp:

“Pilemem hakim pey, yalnuzken onin hiç yanunda olmamişumdur.”

Karadeniz Fık., 1983, 70.

NE OLMUŞ

Fadime sabaha karşı eve gelen kocasına çıkışınca, Temel:

“Pağa poşuna pağıraysun, şimdiye kadar hasta pi arkadaşımun yanundaydum.”

“Çok iyi uyduraysun, neymiş pakalum o arkadaşınun adu?”

Temel bir süre düşündükten sonra:

“O kadar hastaydi çi adunu bilem söylememiştur.”

Karadeniz Fık., 1983, 105.

KERESTECİ

Temel Çavuş teftiş sırasında askerleri boy sırasına sokuyordu. Onun kısa sürede bütün takımı boy sırasına dizdiğini gören binbaşı:

“Çavuş, bu askeri de yerine yerleştir bakalım.”

“Haşan sen 1,66’lanın yanuna geç pakayum.”

Haşan 1,66’lann yanına geçip boy hizası tam gelince binbaşı oldukça şaşırdı. Önündeki eri Temel’e göstererek;

“Peki bunun boyu kaç santim?”

“Onin poyu 1,72 komitanum.”

“Peki bu askeri boyu?”

“Oninçi de 1,77 komitanum.”

“Peki benim boyum kaç?”

“1,78 komitanum.”

Binbaşı iyice şaşınr ve Temel’e;

“Sen sivilken ne iş yapardın?” diye sorunca Temel:

“Keresteciluk komitanum.”

Karadeniz Fık, 1983, 88.

YALANCI

Temel’le Cemal falcılar konusunda konuşuyorlardı. Arkadaşının birbirinden ilginç fal hikayelerini dudak ucuyla dinleyen Temel;

“Pen ne falçulara ne de pakıculara inanayrum.”

“Neden uşağum?”

“Geçen cün, pi falcuya cittum; kapıyu çaldum. Ne dedu piley misun?”

Cemal merakla cevapladı:

“Hayir bilmeyrum.”

“ ‘Çim o’ deyi sordu pağa.”

Karadeniz Fık., 1983, 116.

İLGİNÇ SAAT

Kasabada erkenden işi olan Temel yatarken karısı Fadime’ye;

“Saati beşe kurmayu unutma!” demiş.

Fadime:

“Saatin bozuk olduğuni pilmey misun?”

“Peçi ne edeceğuz şimdu?”

Fadime:

“Benim her sabah saat beşte çişum celir. Pen işemeğe cittuğumda seni kaldırurum olur piter.”

“Tamam” demiş Temel ve yatıp uyumuş.

Sabaha karşı Fadime Temel’i dirseği ile dürtmüş:

“Ula Temel, kalk benim çişim çeldi.”

Temel hemen fırlamış yataktan. Oğlu İdris’i de uyandırmış. Hemen giyinip çıkmışlar dışarı. Yürümüşler yürümüşler, yarım saat bir saat derken hala tan yeri ağarmamış. Bir buçuk saattir yolda olmalarına rağmen ortalık ağarmayınca İdris babsına sormuş:

“Babacuğum her zaman hava hemencecuk ağanrdu, bu cün ne oldi?”

Fadime’ye oldukça kızgın olan Temel:

“Uşağum puni pilmeyecek ne vardur; ananun şeyinden saat olursa, havada böyle geç aydunlanur.”

Karadeniz Fık., 1983, 18-19.

STOKÇU

Sigorta kartı için Temel’e fotoğraf gerekmiş. Hiç fotoğrafı olmayan Temel hemen bir fotoğrafçıya gider. Fotoğraf çektirmek istediğini söyler, ve fotoğrafçının gösterdiği koltuğa oturup pozunu verir.

Makinasım hazırlayan fotoğrafçı;

“Resminizi hemen mi almak istiyorsunuz?” diye sorunca, Temel:

“Uyy penum resmimden deponuzda var midur?” der.

Karadeniz Fık., 1983, 24.

HAYALİ YÜK

Temel ile İlyas inşaatın birinde amele olarak çalışıyormuş. Bir ara, kalfa, onları birbirlerinden dört-beş adım arayla, bir elleri havada diğer elleri ise bellerinde sanki bir şey taşıyormuş gibi görünce bağırır:

“Ula uşaklar, deliler cibi ne yapaysuz orada?”

Önde yürüyen Temel bir arkasına bir de havaya bakar, kolunu havadan indirdikten sonra İlyas’a bağırmaya başlar:

“Ula İlyas, merdivenu unutmuşuk daa!”

Karadeniz Fık., 1983, 26.

KÖTÜ HUY

Temel karısı Fadime’ye bağırmaktadır:

“Bu çötü huyuna çok kızayrum senun. Neden sen da penum ceplerumi kanştırmayasun?”

Fadime:

“Bu çötü huy midur?” deyince,

Temel:

“Karişturmuş olsaydun, hepsinun deluk olduğuni cörürdün.”

Karadeniz Fık., 1983, 32.

SİZ DİREĞİNİZİ ALIN

İlkokul müdürü Temel okulun daha iyi fark edilmesi için hazırlattığı yön levhasını anayol üzerindeki elektrik direğine astırınca TEK yönetiminden resmi bir yazı alır.

Yazıda elektrik direğine yazı asmanın izne ve kiraya tabi olduğu belirtiliyor ve levhanın ya indirilmesi ya da belli bir ücretin ödenmesi isteniyordu.

Yazıyı okuyan müdür Temel, kısa ve özlü yanıtını mektupla verir:

“Biz levhamızdan memnunuz. Siz direğunuzi ordan alın!”

Temel’li Fık., 1997, 14.

HANGİSİ OLSUN

Temel işhanında çay ocağı işletiyormuş. Üst katlarda çalışanlardan biri:

“Temel Efendi, dört çay yap! Biri açık olsun!” diye seslenmiş.

Çaycı Temel:

“Abi hangisi açık olsun?” demiş.

Temel’li Fık.,1997, 17.

SENİ ÖYLE YAŞATIRIM Kİ...

Devlet dairesinde memur olarak çalışan Temel, bir gün kurum değiştirmek için müdürünün karşısına çıkıp, meramını anlatır:

“Hapishanede gardiyan olmak isteynm.”

Müdürün de yardımlarıyla Temel kurum değiştirerek gardiyan olur. Eski iş yerine müdürü ile vedalaşmaya gelir. Müdürü Temel’e takılır:

“Oğlum işine bu kadar yardımcı olduk; şimdi gidiyorsun, ne bir kuru teşekkür ediyorsun ne de Allah razı olsun diyorsun. Bu ne biçim iştir?”

Temel saf saf yanıt verir:

“Ey gidi müdürüm, senin bende emeğin çoktur. Teşekkür da bi şey mi, sen bi içeri düş, bak ben seni naşı kuru üzümle beslerim.”

Temelli Fık., 1997, 15.

FOSFORLU

Temel Fadime’yi evine götürmüş.

“Işığı söndür, perdeleri kapa yanıma çel” demiş.

Fadime utana sıkıla yanaşmış, Temel yeni aldığı fosforlu saatini gösterip,

“Bak nasıl yanayi demiş.”

Karahasanoğlu, ty, 8.

YANLIŞ ADAM

Temel aynı otelde kaldığı zenciyle Arap Arap diye dalga geçermiş. Bir akşam yatarken Temel beşte kaldırılmasını istemiş. Zenci gece usulca Temel’in odasına girip Temel’in yüzünü siyaha boyamış. Temel sabah kalkıp aynaya bakınca:

“Tüh, beni kaldıracaklarına yanlışlıkla Arabi kaldırmışlar.” deyip geri yatmış.

Karahasanoğlu, ty, 8.

YORMASAYDUM

Temel otelde kahvaltı yaparken, tabağındaki zeytine bir türlü çatalı batıramaz. Bunu izleyen garson, yanma gelir, çatalı eline alır ve bir seferde zeytine batırır.

“Uyy uşağum. Ben yormasayidum sen biraz zor yakalardun oni” der Temel.

Oktay KARAMAN

ASANSÖR BOŞLUĞU

Temel zilzuma sarhoş evine gelmiş. Kapıcı durumu sezmiş ve Temel’i kolundan tutup merdivenlerden çıkarmış. Kapıyı açıp asansöre bindirmiş. Aşağıya inmiş bakmış kapıda bir adam daha. Kapıcı aynı şeyleri bir daha yapmış. Aşağıya inince bir bakmış bir adam daha. Her halde bu da arkadaşlarıdır deyip, onu da yukarı çıkarmaya başlamış. Merdivenleri çıkarken Temel dayanamamış:

“Yahu hemşerum niçun penu asansör boşluğundan atayisun.” Karahasanoğlu, ty, 10.

TEMEL VE YER

İki Karadenizli kahveye giderler. Biri sade diğeri şekerli kahve söyler. Kahveler gelir önlerine konur. Biri bir yudum alır:

“Uy ben sade istemiştum, şekerli geturmiş.”

Temel de bir yudum alır:

“Uy ben da şekerli istemiştum, sade geturmiş. Öyle anlaşılayi ki kahveleri yanlış vermiş, gel yerlerumuzi değişelum.”

Ermiş, 2000, 81-82.

TEMEL VE ARKADAŞLARI

Temel sekiz yaşında ayrıldığı memlekete 80 yaşında döner. Of ilçe merkezinde arkadaşlarını arar, şuna sorar, buna sorar, bilen yok. Köyüne gider orada da arkadaşlarını sorar, hayret, bilen yok. Köyde dolaşırken mezarhğığa gelince “bir fatiha okuyayım” der ve mezarlığın köşesine çömelir. Bu sırada gözü mezar taşına ilişir. Bakar ki aradıklarının birinin mezarı. İkinci mezar, o da aradığı; üçüncü o da aradığı... Arkadaşlarını bulduğu için keyiflenen Temel söylenir:

“Uyy, poh yiyenler, toplandinuz yatayisunuz burda, ben de arayirum sizi Of ta!”

Ermiş, 2000, 86-87

TEMEL VE UÇMAK

Temel ve Dursun, küçük bir tepe üzerinden denizi seyrediyorlardı. Temel havada dolaşan martıları gösterek:

“Bak şu kuşlar nasıl uçayi. Biz de uçalum.”

Dursun:

“Onlar kuştur, uçarlar. Biz uçamazuk.”

“Nasi olur? Uçayum da bir gör.” dedikten sonra kollarını açar, kanat gibi çırparak kendisini uçurumdan bırakır. Sonuç belli. Küt diye vurur, yığılır kalır.

Dursun koşarak yanına gider. Temel, yerinden kalkacak durumda değildir.

“Ben saa uçamazsun demedum mi?”

Temel:

“Görmedun mi? Uçmasuna uçtum ama konmasuni beceremedum.”

Ermiş, 2000, 107.

HAKSIZLUK

Hemşire doğum evinin kapısında bekleyen beylerden birine,

“Gözünüz aydın bir oğlunuz oldu” der.

Temel fırlar ve bağırmaya başlar:

“Bu haksızluk! Ben buraya bu beyden önce gelmiştum.”

Karahasanoğlu, ty, 15.

VVOSVAGEN

Temel woswagen marka bir araba almış. Arabanın önünü açmış bakmış ki motor yok.

“Uyy! Bu nasil bi maçinedur? Araba motorsuz çalışiy.”

Karahasanoğlu, ty, 29.

ZEKA

Fadime:

“Çocuk zekasını benden almiş” deyince,

Temel:

“Belli benimki yerli yerinde durayi” demiş.

Karahasanoğlu, ty,31.

UYKU

Temel bir eczaneden uyku ilacı almış.

Eczacı:

“Bu haplar size iki ay yeter.”

Temel itiraz etmiş:

“Uyy, pen o kadar uzun uyumak istemeyirum.”

Karahasanoğlu, ty,3Z.

KAYBOLMAYAN ÇAYDANLIK

Temel’in çaydanlığı denize düşmüş, vaziyeti nasıl idare edecek?

“Pir şeyin yerini pilunursa kaybolmuş sayılır mu?”

“Yoo, hayır.”

“Öyleysa bizum çaydanlık kaybolmadi.”

Karahasanoğlu, ty, 60.

SİZ DENEYİN

Temel’in otomobili stop etmiş. Çalıştırmak için uğraşıyor. Arkadaki arabanın şoförü ise ha babam komaya basıyor. Temel arabadan sakin bir şekilde iniyor ve:

“Bi de siz deneyin çalıştırmayi, pen sizin, komaya basmaya devam edebilirum.”

Karahasanoğlu, ty, 73.

YIRTIK ÇIKACAK

Askerler telgraf tellerini tamir ederken tel yetmeyince dikenli tel kullanırlar.

Temel:

“Telgraflar yırtık çıkacak” der.

Karahasanoğlu, ty, 90.

BAŞIMA DERT OLURSUN

Temel İstanbul Mahmutpaşa’da işportacılık yaparken meslektaşı îdris’le kapışır.

Yumruklar tokatlar birbirini izlerken, sıkışan İdris belindeki tabancaya asılır.

Temel ise Sürmene bıçağını çekerek, İdris’e seslenir:

“Yoo dur bakalum! Tabanca alışmazsa başıma dert olursun, sen da biçak al gel!”

Temel’li Fık.,1997, 63.

NE VAR

Kahveye giren Temel arkadaşlarının yanında bir sandalyeye oturur. Yanında oturmakta olan adam hemen onu dürter ve:

“Hey delikanlı, şapkamın üstüne oturdun” der.

Temel masadaki oyunu seyretmeyi bırakır ve adama:

“Gitmek mi isteydunuz yoksa?” der.

Alay, 1993, (4).

DELİDİR BU

Hasta bakıcı Temel komisere başvurur:

“Çabuk! Bir şeyler yapın tehlikeli bir deli hastaneden kaçtı.” Komiser:

“Nasıl bir delidur bu adam?” diye sordu.

Temel:

“Başı kel, saçlara darmadağınuktur.”

“Ne! Hem kel hem saçları dağınuk nasıl olur?”

“Delidür, bu komserum. Ne yapacağı belli olur mi?”

Alay, 1993, (4).

SAAT

Temel bir bavul dolusu saatle gümrükte yakalanır. Görevli sorar:

“Bunlar nedir?”

Temel:

“Tavuk yemidur da.”

“Tavuk saat yer mi?”

Temel:

“Vallahi ben bulari tavuklara yem diye aldum. Yeyip yememek olarin bileceği işdur.”

Alay, 1993, (5).

ASMAK

Dursun evinden çıktığında bakar ki komşusu Temel kendini belinden bir ağaca asmış. Hemen gidip ipi çözer. Komşunu ağaçtan indirdikten sonra merakla sorar:

“Ha sen ne yapayudun öyle?”

“Hiç kendumi asayidum.”

“Ha uşağum penum pilduğum insan poynundan asılayi.”

Temel üzgün ve çaresiz bir şekilde Dursun’a baktıktan sonra cevap verir:

“Benda öyle yapmişidum. Ama ipu poynuma pağladuğum zaman bi türlü nefes alamayrum.”

Alay, 1993, (12).

DÖVERİM

Kendisine saldıran baba-oğulu döven Temel’e karakolda tutanak okunur:

“Bu nedenle hasmının iki oğlunu dövdüğü için.”

Temel görevlinin sözünü keserek:

“Ha burda bir yanlışluk var: İki oğlunu değil bir oğlunu dövdüm. Ama ziyanı yok; tutanağı imzaladıktan sonra gider öbürünü da dövenim.”

Alay, 1993, (24).

PİL

Karaköy’de gemiden inen Temel’e sokulan uyanık;

“Yak bi sigara!” der.

Sigarayı alan Temel kibrit arar. Uyanık cebinden çıkardığı el fenerini uzatarak;

“Buradan yak” der.

Temel fenere eğilir, sigarasını çekiştirmeye başlar. Çekiştirdikçe adam kahkayla güler. Sonunda dayanamaz:

“Yahu sen ömründe el feneri görmedin mi?” der.

“Gördüm.”

“Peki el fenerinde sigara yanmayacağını bilmiyor musun?”

“Biliyrum.”

“Eee, ne diye sigaranı yakmak için uğraşıyorsun?”

“Piluni bitirmeye çalışayrum da ondan!”

Alay, 1993, (22).

SÜRATLİ

Sarhoş Temel gece yansı taksi şoförüne:

“Çek Trabzon’a!” der.

“Burası Trabzon efendim.”

Temel cebinden çıkardığı yirmi bin lirayı şoföre uzattı;

“Al uşağum, ama bi dahaki sefere bu kadar hızli gitmeyesun.”

Alay, 1993, (52).

İLERİ GİDELİM

İstanbul’da belediye otobüsünde muavin olan Temel yolculan uyanr:

“İleni gidelum beyler, ileni gidelum.”

Temel, şivesine gülen iki yolcuya sert sert bakar:

“O kadar da ileru gitmeyelum” der.

Alay, 1993, (60).

KAŞIMAK

İstanbul’da bir inşaatta çalışan Temel bir ara şapkasının üstünden başını kaşımak ister. Yanında çalışan bir İstanbullu Temel’i görünce;

“Yahu kardeşim başını kaşıyorsun ama şapkanı çıkarmıyorsun. Öyle kaşınır mı?”

Laf altında kalır mı Temel:

“Uyy, sen ..tünü kaşırken pantolonunu çıkariy misun yoksa?” der.

Alay, 1993, (63).

CENNET

Bir vaazda cennet yemeklerini sıralayan hocanın yalnız tatlılardan söz ettiğine tanık olan Temel sorar:

“Hoca efendi hamsiyi saymadunuz?”

Tatlıların yanında hamsinin adının anılmayacağını düşünen hoca kestirip atar:

“Cennette hamsi yoktur.”

Bunun üzerine Temel:

“Senun olsun o cennet. Pen gitmeyrum” der.

Alay, 1993, (63).

GEMİ

Temel oğlu ile birlikte televizyonun karşısına oturmuş haberleri dinliyordu. Spiker bir geminin karaya oturduğunu söyleyince, küçük babasına dönerek sordu:

“Puba gemi neden karaya oturayi?”

Temel Allah Allah gibilerden başını iki yana sallar ve cevaplar:

“Koskoca geminun sandalyeye oturacak hali yok ya uşağum.”

Alay, 1993, (67).

KIZMIŞ

Postacının her gün beşinci kata tırmandığını gören kapıcı merak edip burada oturan Temel’e sorar:

“Size çok mektup geliyor galiba beyefendi?”

Temel gülerek cevaplar:

“Hayir, postaciya kızdum da ona eziyet olsun diye her gün kendu kendume mektup atayrum.”

Alay, 1993, (77).

KAZA

Temel arabasıyla başka bir arabaya çarpar. İki şoför de aşağıya iner. Temel torpido gözünden aldığı viskiyi öteki şoföre uzatır. Gayet nazik bir tavırla:

“Buyrun, iki fırt çekin da heyecanunuz geçsun, büyük kaza atlattuk.”

Adam şişeyi alıp içer. Teşekkür ederek şişeyi tekrar Temel’e uzatır. Fakat Temel içmeyince;

“Ne o siz içmiyor musunuz?” diye sorar.

Temel gülerek;

“Hele bir trafik memurlari gelup alkol muayenesi yapsunlar da... Ondan sonra içerum” der.

Alay, 1993, (78).

TEMEL VE BİLETÇİ

Karadenizli Temel, şehir içi otobüsüne biner. Oturacak yer bulamaz, ayakta kalır ve düşmemek için tavandaki kayışa asılır.

Biletçi gelir. Temel parayı çıkarmak için sol eliyle kayıştan asılır, sağ eliyle ceplerini arar. Fakat ceplerinde para bulamaz. Elini değiştirir. Sağ eliyle kayıştan asılır, sol eliyle de sol ceplerini iyice arar. Aksilik ya, bu ceplerinde de para bulamaz.

Sıra iç cepleri aramaya gelir, iki elini kullanmak mecburiyetindedir. Otobüs de sallanıyor. Ne yapsın? Biletçiye derki:

“Sen tut ha bu kayişten! İç ceplerume bi bakayim.”

Ermiş, 2000, 98.

TEMEL VE BİT

Adamın biri, yanında oturan Temel’in yakasında bir bit görür. Kulağına eğilerek haber verir. Bunu hakaret sayan Temel yakasına bakarak cevap verir:

“Bit deyul piredur o.”

Adam bit olduğunda ısrar eder:

“Aman efendum, pire siyah olur bu ise beyaz.”

Temel cevabı yapıştırır:

“İhtiyari dur.”

Adam da inatçıymış, ısrarında devam eder:

“Pire zıplaya zıplaya gider, bu ise yürüyor.”

“Bu topalidur.”

“Pire çift gezer bu ise tek geziyor.”

Temel bunun da altında kalmaz:

“Bu bekaridur” der.

Ermiş, 2000, 97.

YENİSİNİ YAPAR

Bir Ramazan günü İstanbul’daki Yeni Cami etrafında dolaşan Temel; sakat bir dilencinin;

“Büyük Allah’ım dizlerime derman ver yürüyeyim, gözlerime nur ver göreyim, kulağımı aç işiteyim,” diye durmadan dua ettiğini duyunca, dayanamaz. Dilenciye çatar:

“Ya bak ha bu ahmak kafaya... Allah’ın başka işi yok da senin her bir yennlan ayri ayri mi uğraşacak. Yapar yenisini da olur biter.”

Aksoy, 2000,105.

KANDIRDIM ONİ...

Kasabanın kahvesine iri yarı, elinde kamçı olan birisi girerek oturanlara sormuş:

“İçinizde Ahmet hanginizdir?”

Bir dakika önce gürültüden kaynayan kahvede nefesler tutulmuş, çıt çıkmamaktadır. Öte .başta oturanlardan ufak tefek biri ayağa kalkarak;

“Penum, ne olacak?” demiş.

Bunu üzerine soran adam; “Penum” diyeni, evire çevire dövdükten sonra hiçbir şey söylemeden çekip gitmiş. Kahvedekiler;

“Yahu, sen Ahmet değil, Temel’sın. Niçin boş yere ha u heriften dayak yedin?” diye sorunca Temel;

“Ha bu boyumlan kandırdım oni, anlayın da” demiş.

Aksoy, 2000,113.

GÖZLERİNDEN TANIDI

Temel, kahvede arkadaşına gurulanarak ve böbürlenerek anlatıyordu:

“Bizum orada üç tane kabadayi vardır.”

“Kimdir onlar?”

“Biri emicemın oğli, biri tayımın oğli, öbürini demem.”

Arkadaşı tüm ısrarlarına rağmen üçüncü kabadayının kim olduğunu söyletemeyince son çare olarak sordu:

Üçüncü sakın sen olmayasın?

Temel, mutluluk içinde arkadaşını şöyle yanıtlar:

“Uyy... Nasil da bildin, yoksam gözlerimden mi tanidın?”

Aksoy, 2000, 63.

SEN ZEBANİSİN

yıl yaz mevsimi çok sıcak geçiyordu. Dışarıdan Temel’in bürosuna gelen Cemal, sıcaktan yakındı:

“Uyyy, öyle sıcak var dışarda ki; tıpkım çehennem gibi.”

Temel’in yanıtı çok ilginç oldu:

“Ula sen zebanisin oyleysa.”

Aksoy, 2000,73.

BACAĞIMI KALDIRDIM

Temel deniz kıyısındaki mavnalar arasında dalıp çişini yaparken orada gezinen ilçe kaymakamı olayı görür ve Temel’in duyacağı şekilde;

“Köpek herif, it herif... Başka yer mi bulamadın?” diye söylenir.

Temel yanıtını hemen yetiştirir:

“Haksızlık edeysin kaymakamım. Görmey misin bi bacağımı kaldırdım, ne lüzum var kötü lafa?”

Aksoy, 2000,20.

BENİ TANIMIYOR

Temel, bir arkadaşıyla birlikte gittiği doktora derdini uzun uzun anlattıktan sonra, doktor kimlik kartı doldururken;

“Nerelisiniz?” diye sorar.

Temel öfkeyle ayağa kalkarak, arkadaşına:

“Ula hadi gidelim, bir saat konuştum, nereli olduğimi anlamadi da; hastalığumi mi anlayacak ha bu herif!”

Aksoy, 2000, 43.

SANKİ BABANIN MALI...

Temel ile Dursun, vapurla İstanbul’a giderken büyük bir fırtınaya tutulurlar. Herkes cankurtaran yeleklerini giyer. Deniz yolculuğunda deneyimsiz olan Dursun’un ağladığını gören Temel yanma yaklaşır, yüzme bildiğine göre korkmaması gerektiğini hatırlattıktan sonra karamsarlığını atmak için şöyle der:

“Ula ne üzuliysın? Ha bu gemi bobağın mali mi?

Aksoy, 2000,45.

ÇOK GEÇ...

Temel öğle yemeği için girdiği lokantada uzun bir süre bekleyişten sonra tavuk dönerini getiren garsona sordu:

“Tavuk döneri sağa mi söylediydım?”

Garson hemen yanıtladı:

“Evet efendim, bir emriniz mi var?”

“Ula ne kadar da ihtiyarladun.”

Aksoy, 2000,11.

IIAU LEVHA Yİ ORAYA KOYANİ...

Temel, gece kamyoneti ile komşu ilçeye gidiyormuş. Önündeki tüneli geçtikten sonra yolun sağındaki “farlarınızı söndürünüz” trafik levhasını görünce gereğini yapar. Ama kendini 10 metrelik uçurumun dibinde bulur.

Şans eseri kendisine bir şey olmamış, yalnızca kamyoneti hurdaya dönmüş. Yoldan geçenler imdadına koşup sormuşlar:

“Nasıl oldu Temel, ne hatası yaptın ki?” demeye başlamadan Temel atılıp cevap verir:

“Ne hatası 'yahu... Ha bu ‘farlannızi söndürün’ levhasıni aburaya kim koydi? Bulin onu bağa!”

Temelli Fık., 1997, 100.

ÇÜRÜK KAFA

Köy merasının taksimi işinde çıkan kavgada Temel, arkadaşı Cemal’in kafasını yarmış ve iş mahkemeye intikal etmiş:

Mahkemede savcı iddianameyi okuduktan sonra sıra Temel’in savunmasına gelir. Temel gayet masum bir şekilde:

“ Uyy hakim bey, ben ne bileyim bunun kafasının ha bu kadar çürük olduğuni. Bi vurdum kafasi içine geçti.”

Temelli Fık.,1997, 76.

BEDAVA HABER YOK

Temel nüktedanlığı ile sevilen sayılan ve aranılan bir kişiliğe sahiptir. Uzun süre ortalıkta görünmeyen Temel’e çarşı ortasında rastlayan Cemal nükte ile karışık sataşır:

“Ula Temel, seni öldi dedilerdi, nereden çıktın geldin böyle?”

Her zaman hazırcevaplığı ile tanınan Temel gülümsedikten sonra cevabı yapıştırır:

“Açıkgöz... Bobandan haber soraysan ver kahve paralarini de konuşalım. Öyle bedavadan haber yok.”

Temelli Fık., 1997, 77.

NUH TUFANINDA TAKA

Temel her konuşmasında kendi sülalesinin çok. eskilere dayandığını iddia ediyormuş. Yine böyle bir konuşmasında ipin ucunu o kadar kaçırır ki;

“Bizim sülale Yusuf Peygambere kadar gideyi” der.

Arkadaşları Temel’in bu denli atmasına içerler ama gırgırın sürmesi için havayı bozmazlar. Dinleyenlerden Cemal atılır:

“Ula çok ataysın... Nerde ise sülaleğun Nuh Peygamber’in gemisune binduğuni söyleyecesun.”

Bu sözlere alınan Temel, söz altında kalmaz, yanıtını şöyle verir:

“O kadar da değil, bizumkilerun o zamanlar kendi takalari var imiş.”

TemelliFık., 1997, 78.

SEN KONUŞ DA GÖREYİM

İstanbul’da bir fabrikada çalışan Temel’e arkadaşları sataşarak;

“Nedir, hiç hamsi ağzından düşmüyor. Övüp duruyorsun. Ne kuş gibi konuşur, ne de horoz gibi öter. Bırak şu hamsiyi!” derler.

Temel bu sataşmaya bozulur ama altında da kalmaz:

“Yanayım ha u ahmak kafalanniza... Ula, sizun kafağızi sokayım suyın içina da, siz konişm bakayım.” der ve kıs kıs güler.

TemelliFık., 1997, 89.

HEP BERABER

Mahkemede Temel’in kimlik tesbiti yapılıyordu:

“Nerede oturuyorsunuz?”

“Gardaşumla beraberuz hakim bey.”

“Kardeşin nerede oturuyor?”

“Bubamla beraber.”

Hakim öfkelenmişti:

“Be adam, peki baban kimle oturuyor?”

Temel çaresizlik içinde ellerini açar:

“Lafımu anlatamadum herhalde hakim bey, hep birlukte oturiyruk daa.”

Temel’li Fık., 1997, 91.

AMAN YAZMA

Temel, TEK görevlisi olarak elektrik direğinde çahşıyorken cereyana kapılır ve hastaneye kaldırılır. Olayı duyan gazeteciler Temel’in başına üşüşürler.

“Geçmiş olsun ne oldu?”

“Elektiruk direğunde çalışirken ceryan çarpti da düştüm.”

Gazeteciler olay hakkında daha geniş bilgi edinmek için habire soru sorarlar. Tam gidecekleri sırada, hasta yatağından hafifçe doğrulan Temel sorar:

“Ya bakun bağa... Ha bu kadar soriyi bağa niye sordunuz. Adliyeden misunuz?”

“Yook... Biz gazeteciyiz.”

Temel yeniden cereyana kapılmış gibi yataktan fırlar ve gazetecilere sarılır:

“Uyy!... Gözuğuzi seveyum. Ben küçük memurum. Beyanat verme hakkım yoktur. Sakın yazmayin, ekmeğumdan olurum, sonra ...”

Temel’li Fık., 1997, 92.

NASİANLARUM?

Temel yeni aldığı şemsiyeyi terziye götürür, bir delik açmasını ister. İster ama terzi bunun anlamsız olduğunu, yaparsa şemsiyeye yazık olacağını söyler ve ilave eder:

“Beni dilersen şemsiyeye delik açmayalım.”

Temel kararlıdır ve itiraz eder:

“Ula, ne anlamaz adamsun, yağmurun dinduğuni sonra nasil anlayacağum?”

Temel’li Fık., 1997, 74.

KIZDI BAA HERHALDE

Temel Trabzon’da sinemaya gider. Gişeden bilet alır; içeri girerken kapıdaki görevli bileti elinden alıp yırtar. Temel buna akıl erdiremez. Gişeye döner, yeniden bir bilet alır. Kapıdan girerken biletini tekrar yırtarlar. Tekrar gişeye döner, üçüncü kez bilet alırken gişedeki görevli durumu fark edip sorar:

“Sen demin bilet almadın mı? Yoksa karborsa mı yapıyorsun? Ne yaptın deminki bileti?”

Temel derdini anlatır:

“Yahu ben bilet alıynm, kapıdaki adam bağa kızmiş herhalde, bileti elimden alıp yırtayi oni... Bağa bi bilet daha ver, belkim bu sefer yırtmaz!”

Temel li Fık.,1997, 62 .

Yl\. HOPPALA

Temel, tanıklık yapmak için mahkemeye çağrılır. Hakim, hüviyet tespiti için belli sorular sormaya başlar. Doğum tarihi, doğum yeri, baba adı, ana adı gibi...

Anasının adının sorulması Temel’in tuhafına gider; o da hakime sorar:

“Benim anamun adini mi soraysın hakim bey?”

Hakim biraz bozulur ve

“Yok benimkini!” der.

Bunun üzerine Temel rahatlar.

“Haçan hakim bey, ben senun anağun aduni nereden bileceğum.”

Temelli Fık.,1997, 64. -

ALDATAMADIM

Temel diğer komşuları gibi geçimini denizden sağlar. Takası ile çıktığı balık avından her seferinde bol avla dönerken, nedense son seferinde hiçbir şey yakalayamaz. Akşam eve döndüğünde eşi Fadime sorar:

“Ula Temel hani paluklar?”

Temel balık avlayamadığı için üzgündür ama, karamsarlığın eşini de etkilemesini istemez, işi şakaya vurur:

“Ne yapayım Fadime... Ha bu pen bugüne kadar baluklari aldattum; şimdi ise onlar peni... Vurmadiler oltama!”

Temelli Fık.,1997, 65.

O ZAMAN BİNMEZDUK

İstanbul’da Beşiktaş- Eminönü otobüsüne binen Temel ayakta kalmış. Üstelik otobüs yağmur nedeniyle tıklım tıklım doludur. Yol boyu her durakta inenden çok binen olur. Biletçi de bir yandan:

“İlerleyelim arkadaşlar... İlerleyelim!” diye ikaz ederek gelen yolculara yer açar. Her durakta aynı şekilde ikaz yapan biletçiye kızan Temel, sonunda dayanamayıp sesini yükseltir:

“Has deysm, iyi deysm, ilerleyelum, yürüyelim deysun ama , haçan yürüyeceğduk o zaman otobüse binmezduk.”

Temel’liFık.,1997, 66.

RADYO DA DİNLENSİN

Kurtuluş günü nedeniyle Trabzon bölge radyosu kemençe, davul, zuma havalan çalar. Bu nedenle Meydan parkı tıklım tıkhmdır. Saatlerce süren bu yayını herkes büyük bir zevkle dinler. İki dakika önceye kadar radyoyu pür dikkat dinleyen Temel, batı müziğinin başalamsıyla irkilerek, parkta hizmet eden garsonlann birine seslenir:

“Ula uşağum, azacuk yanıma gelsana.”

Garson müşterinin bir şey isteyeceğini sanarak :

“Buyrun efendim bir şey mi emrettiniz?” •

Temel, epey yorgunluk ifadesiyle şöyle dedi:

“Uşağum ha bu sizun radyonun ayari iyi giderken birden bozuldi. Her halde kafasi şişdi. Kapatta biraz dinlensun.”

Temel’liFık.,1997, 72'.

VERMEDUNUZ Kİ İSTEYSINUZ

Temel, sürücü ehliyetlerinin Emniyet müdürlüklerince verildiği dönemde ehliyet almadan önce araba almış. Bu nedenle de ehliyetsiz araba kullanır. Bir gün trafik kontrolünde yakalanır ve polis evrakını ister:

“Lütfen ehliyetinizi veriniz.”

Temel cezayı yiyecektir bunu bilir ama, derdini de söylemeden edemez:

“Eee ha bu olmadi memur bey. Bağa ne zaman ehliyet verdunuz da isteysunuz?”

Temel’liFık.,1997, 60.

NİYE YOK MİDUR?

Temel gazetecilikte daha adaylık dönemini yaşamakta ve Trabzon’dan İstanbul’daki haber merkezine telefonla haber yazdırmaktadır. Ancak telefon batlarındaki arıza nedeniyle söyledikleri karşı taraftan anlaşılmaz.

Haber merkezindeki şef anlayamadığı Trabzonspor sözcüğünün kodlanarak söylenmesini ister. Temel başlar:

“Trabzon’un T’si.”

“Tamam.”

“Trabzon’un R’si”

“Trabzon’un A’sı”

“Trabzon’un B’si” deyince şimdiye değin susan karşı taraftaki şef;

“Oğlum Temel, sen ne diyorsun? Ne biçim kodlama bu böyle?” diye çıkışınca Temel kendinden emin bir şekilde:

“Ne deysun şefim, Trabzon’da ha bu harfler yok midur?”

Temel’li Fık.,1997, 73.

TABANCA KİME YAKIŞIR

Fi tarihinde Tonya’nın Kanılar Mahallesi’nde düğün yapılıyordu. Gelenek gereği erkekler tabancalannı çekip havaya ateş ediyor ve bir yerde tabancalannın üstünlüğünü göstermeye çalışıyorlardı. O sırada komşu ilçelerden birinden gelip düğüne katılan Şakir adındaki konuk, tabancasını çekip bir şaıjör mermiyi birbiri ardına havaya saydınnca Temel, yanındaki Cemal’i dürttü:

“Ha bu adam kimdur ilk defa gönynm?”

Cemal ateş edenin komşu ilçeden Şakir olduğunu söyleyince Temel;

“Yazuk tabancaya yazuk!” diyerek görüşünü belirtir.

Temel’li Fık.,1997, 55.

ÇAKALLAR Mİ YESUN ONİ?

Temel kasten adam öldürme suçundan yargılanıyordu.

Hakim:

“Arkadaşını vurduktan sonra karayemiş dalma asmışsın, neden yaptın bunu? Anlat bakalım” deyince,

Temel:

“Uyy hakim bey, asmayayidım da çakallar mi yiyeydi oni?” der.

TemelliFık.,1997, 58 .

NE OLACAK BOŞBOĞAZ

Temel’i durduran trafik polisi;

“On dakika önce kırmızı ışıkta geçtiniz beyefendi” deyince, Temel:

“Kim deyi benum kırmizi işukta geçtuğumi?”

Trafik polisi nazikçe:

“Beş kilometre ötede başkomserimiz var, o telsizle bize bildirdi.”

“Ula amma da boşboğaz başkomiserunuz varmış ha... Ağzinda pakla islanmayi.” Temelli Fık.,1997,22..

YENİ BİTİYOR

Rize’deki ilkokulların birinde öğretmen Resim dersinde öğrencilerinden çay bitkisinin resmini yapmalarını istemiş. Dersin sonlarına doğru sıralan gezip öğrencilerinin resimlerini kontrol eden öğretmen, Temel’in yanına gelince hayretini gizleyemeyip sorar:

“Oğlum Temel, hani senin resmin?”

“Öğretmenim aha görmey misin?”

Temel, resim kağıdının ortasına sadece bir nokta koymuş, onu gösterir.

“Oğlum bunun neresi çay?”

“Öğretmenim görmey misin, o daha ufacuk, büyücek.”

TemelliFık.,1997, 43.

AYNI YAŞTADIR

Dizinden rahatsız olan Temel doktora gider.

Doktor:

“Rahatsızlığın nedir?” diye sorar.

Temel:

“Tizum ağnyi.”

“Amca yaşhluktandır.”

“Madem öyle, ebir dizumta ayni yaşdadur. O niye ağırmayi?”

Yaşayan T., 2000, 43.

ÇAMURLANMASUN

Temel tarlayı çapa yapıyordu. Yanından geçen arkadaşı Dursun, Temel’in koskoca yeri bu kadar çabuk kazdığını görünce şaşırır ve sorar:

“Ula Temel ne çabuk gazidun burayi?”

“Ben gazimayrum, gazma gaziyi.”

“Madem gazma gaziy, niye birakıp eve gitmeyisun, bırak da gazma gazisun.”

“Sapini tutayrum ki çamurlanmasun?”

Yaşayan T., 2000, 46.

AKILLI BEBEK

Temel ile Dursun çocuklarını alıp sahil boyunda gezintiye çıkmışlar. Dursun kendi soyundan sülalesinden bahsederken, iyi bir örnek olur diye kendi bebeği için:

“Ha bu bebeğum bile çok akıllidur. Bak, on aylıkdur, nasil da yüriyi! Seninki iki yaşında hala oni sen taşiyisun” der.

Temel:

“Olur mi çanum! Penumki senunkinden daha akillidur, körmey misun, yirmi tört ayluk oldi hala kendini taşıtıyi da!”

Yaşayan T., 2000, 49.

HAYAL

Dursun yolun kenarına oturmuş el kol hareketiyle kendi kendine konuşuyormuş. Oradan geçmekte olan Temel:

“Ula Tursun ne yapaysun?”

“Hiç sorma Temel, kurayrum 15 milyarluk hayal, ev alıyrum, araba aliyrum, uşağu evlendirmeye para kalmayi.”

Temel:

“Ula uşağum ondan kolay ne var, kur 20 milyarluk hayal, bütün işleruni rahat rahat kör.”

Yaşayan T., 2000, 50.

ACELE

Temel, vapurda sigara içilmez levhasının altında sigara içmektedir. Görevli gelir uyarır. Temel, aldırmaz:

“Yansına gelsun söndüreceğum oni” der.

Bir iki kez daha uyan alınca, Temel kızar:

“Ula ne piçum iştur da adama zevkle bir sigara içirmeyisuğuz.”

Görevli:

“Yasak efendim, içerde içemezsiniz.”

Temel:

“Pağa pak hemşerum, ha bu levhadaki sigara tam ortadan ikiye bölünmüş. Pu temektur ki yarisini içun. Yarisina kelsun söndireceğum oni, açelen nedur?”

Yaşayan T., 2000, 51.

UZUN BURUN

Temel bir gün uzaktaki bir akrabasını ziyarete gider. Mahallede dolaşırken bir anda herkesin dikkatini çeker. Herkes Temel’in burnunu gösterip fısıldaşmaya başlar. Temel bu duruma oldukça sinirlenir. İçlerinden birisi dayanamayıp sorar:

“Siz Karadenizlilerin burnu neden bu kadar büyük?”

“Biz sizun kibi her şeye pumumuzi sokmazuk daa.”

Yaşayan T., 2000, 52.

METELİĞE KURŞUN

Recep gurbet elde beş parasız kalmışken Temel ile karşılaşır:

“Eyi ki seni gördüm, dayimun oğli. Meteliğe kurşun atayrum.”

Para isteyeceğini anlayan Temel eğilip kulağına fısıldar:

“Tabancanun ruhsati var midur?”

Yaşayan T., 2000, 53.

KAĞIT

Okuma-yazması olmayan Temel’e, yemek için girdiği bir lokantada garson yemek çeşitlerinin yazılı olduğu menüyü vermiş ve:

“Buyrun, yemek çeşitleri” demiş.

Okuma -yazması olmayan Temel:

“Ha uşağum, purda yemekler kağıt üzerinde mi yeniliy da?”

Yaşayan T., 2000, 54.

HANİ REÇETEN

Temel’in çalıştığı eczanenin nöbetçi olduğu gece müşteriler her zamanki gibi tek tük gelir. Gecenin ilerleyen saatinde eczanenin kapısı sert bir tekme ile açılır ve içeriye elinde tabanca olan maskeli bir soyguncu girerek, Temel’e seslenir:

“Kasadaki paralan çabuk boşalt!”

Temel işin ciddiyetini anlamıştır ama yine de söylemeden edemez:

“Ula deli misun, nesun? Hani reçeten?”

Temel’li Fık.,1997, 68. '

KONUŞMAM YASAKMIŞ

Temel, otobüste cep telefonu ile konuşmaktadır. Konuştuktan çok önemlidir. Yolcular Temel’i uyanr:

“Cep telefonu ile otobüsün içinde konuşmak yasaktır.”

Bunun üzerine Temel:

“Uta Çemal, otopüsün içinde konuşmam yasakmiş. Sen konuş pen dinleyeyim.

Yaşayan T., 2000, 14.

YEMEK

Cemal Ankara’ya gidecekmiş. Yalnız gitmek istemediği için biraz cimri olan arkadaşı Temel’i aramış:

“Ula Temel Ankara’ya gidiyrum, geliy misun?”

“Ne yapacağuk orada?”

“Oni pirak, geliy misun, gelmey misun?”

“Cemal boşuna masraf çıkarma bağa.”

“Ne masrafı Temal! Otobüs ve otel paran dahil her masrafın pendan, yalağuz yemeğuna karişmam.”

Temel cevap verir:

“Eyi, tamam o zaman; pen senun tabağundan yerum.”

Yaşayan T., 2000, 59.

ALIŞKANLIK

Öğretmen derste mucize konusunu işlemiş. Konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak için bir örnek vermek isteyip Temel’e sormuş:

“Bir çocuk 10 katlı binadan düşüp de ölmezse bu olaya ne denir?”

Temel:

“Rastlanti denur.”

Öğretmen tekrar sorar:

“Yine düşmüş ve ölmemiş.”

Temel:

“Tesadüf olur.”

Öğretmen aynı soruyu tekrar sorar:

“Yine düşmüş ölmemiş.”

Temel:

“Eee öğretmenum buğa densa densa alışkanluk denur.”

Yaşayan T., 2000, 60.

TEMEL ASKERDE

Acemi birliğinden sonra Temel’in şevki Güneydoğu’da en uç noktada bir sınır karakoluna çıkar. Bir gece zifiri karanlıkta arazide teröristlerin peşinde olan Temel kibrit ve sigara çıkartup tam yakacağı sırada, yanındaki arkadaşi heyecanla atılır:

“Sen delimisun? Bu çok tehlikeli!”

Temel hiç istifini bozmadan:

“Merak etma sadece tudak tiryakisiyum... İçime çekmeyirum.”

Yaşayan T., 2000, 63.

BURDA ADAM Mİ VARİDİ?

Temel kahveye girerken arkadaşları şaka olsun .diye selamını almamaya karar verir. Bu sırada Temel içeri girer.

“Selamun aleyküm.”

Kimsede ses yoktur. Temel sinirlenerek başlar üstündekiler! çıkartmaya, sıra pantolona gelince, arkadaşları şaşkın bir şekilde:

“Ula tur tur ne yapayisun?”

Temel gayet ciddi bir şekilde:

“Allah Allah, purda adam mi varidi?”

Yaşayan T., 2000, 16.

KAŞUK

Temel’le Dursun’un paralan tükenmiş. Ceplerinde tek çorba içecek paralan kalmış. Lokantaya gidip bir çorba parasıyla iki kişi nasıl doyar diye uzun uzun düşünmüşler. Sonunda Temel bir çıkış yolu bulmuş. Lokantaya girmişler; birinci masaya oturmuşlar. Garson gelmiş:

“Efendim ne arzu edersiniz.” diye sormuş.

Temel biraz düşünür gibi yaptıktan sonra:

“Bize iki kaşuk, bi tane çorba lütfen!”

Yaşayan T., 2000, 25.

AKILLI

Vaktiyle Temel, Trabzon’dan Ankara’ya göç etmek zorunda kalır. Geçimini el arabasıyla sattığı mevsim meyveleri ile kazanmaktadır. Karadeniz’e özgü insan sıcaklığı ve şivesinden taviz vermeyen Temel kısa zamanda geniş bir müşteri kitlesi kazanır. Öyle ki ondan bir şey almak isteyen insanlar dahi Trabzon şivesiyle konuşurlar. Temel’in özelliği müşterilerine hazır-cevap esprileridir. Çoğunlukla bu espriler altında kalan müşterilerdir. Yine bir gün mahallenin delikanlılarından biri armut almaya gelir.

“İyisinden iki kilo tartar misun?”

“Armudun eyisini veriyrum sağa, pilmem anlatabiliyrum mi?” der gülümseyerek.. Delikanlı Temel’in başının kalabalığından yararlanıp:

“Temel abi hep bize sataysun ama kendun yemeysun. Al şurdan bir armut da ye!” der.

İştahlanan Temel’in, poşetteki en büyük armutlardan birini seçmesi üzerine, delikanlı:

“Bana deyisun ama kendin de bileysun armudun iyusuni” der.

Temel sakince armudu ağzından çeker:

“Ha o ayu kadar aklım yok mu sanaysun da!”

Yaşayan T., 2000, 21.

DEVAMLI

Taksim parkının etrafında onyedinci turunu atan 53 plakalı otomobil polisin dikkatini çeker ve arabayı durdurup sorar:

“Kardeşim nedir derdin? Burası Kabe mi, ne dönüp duruyorsun?”

Temel:

Polis efendu, kusura bakma. Ha bu pok yiyen arabanun sol sinyali takildu da.”

Sırtlı, 1996, 216.

KAÇ BALIK

Temel oltayı atmış, balık tutmaya çalışıyordu. Arkadaşı yaklaşıp sordu:

“Temel kaç balık tuttun?”

“Ha bu oltamın ucundaki eğer baluk ise, bununla beraber daha dokuz baluk dutarsam, hepsi on olacak.”

Sırtlı, 1996, 216.